Mobbing Nedir?
Mobbing, çalışma hayatında bir çalışana sistemli olarak yönlendirilen psikolojik baskı ve zorbalıktır. Bu durum, bireyin iş yerinde kendini güvende ve değerli hissetmesini engellerken, ruh sağlığını da olumsuz etkileyebilir. Mobbing genellikle bir kişinin hipotezi etrafında şekillenir; bir kişi ya da grup, hedef alınan bireye baskı yaparak onun mesleki itibarını ve özsaygısını zedelemeyi amaçlar. Eğitim sektöründe özellikle genç öğretmenler, bu tür zorbalıklarla sıkça karşılaşmaktadır.
Yaşanmış Bir Mobbing Hikayesi
Bir öğretmenin özel bir okulda yaşadığı mobbing hikayesi, bu konunun ciddiyetini gözler önüne seriyor. 2018-2019 Eğitim Öğretim yılı içerisinde Türkçe öğretmeni olarak çalışmaya başlayan bu öğretmen, özel okuldaki deneyimlerinin başlarında maddi zorluklarla beraber zorbalık ile karşılaştı. 35 saat ders vermesine rağmen, ek ders ücreti olarak hiçbir ödeme alamadı ve diğer profesyonellerin aynı durumla karşılaşması onu daha da umutsuz hale getirdi.
Bu öğretmen, 8 sınıfa haftada 8 saat derse giriyor olmasına rağmen, okuldaki yemek hizmetinin yetersizliği ve çalışma saatlerinin uzunluğu nedeniyle fiziksel ihtiyaçlarının da göz ardı edildiğini belirtmektedir. Ayrıca, diğer öğretmenlere yapılan maaş zamlarına rağmen, kendi maaşında herhangi bir artış olmaması onu daha da zorluyordu. Bu durumu fark eden öğretmen, kendi ruh halini korumak adına bu zorluklara katlanmaya çalıştı fakat sonunda yaşadığı mobbing sonucunda büyük bir duygusal yıkım yaşadı.
Olayların Başlangıcı: Kurumsal Baskı
Yaşadığı stresin artması, bir yılbaşı etkinliği düzenledikleri dönemdeki olumsuz geri bildirimlerle birlikte başladı. Müdür yardımcısının sesli bir şekilde kendisine yaptığı eleştiriler yüzünden sınıf arkadaşları ve öğrencileri karşısında küçük düşürüldüğünü hissetti. Kurumda yaşanan bu tür olaylar, öğretmenin bir müddet derslere giremeyecek kadar psikolojik bir yıkım yaşamasına neden oldu. Çıkış yolu ararken, istifa dilekçesi hazırlamak zorunda kaldı.
Mobbing, bu öğretmenin hayatında sistematik bir hale gelmişti. Birkaç ay sonra, drama etkinlikleri sırasında çıkarılan asılsız iftiralarla karşılaştı. Eğitim sürecinde, eğitmenler tarafından öğrencilerine hakaret ettiği iddialarıyla suçlandı. Ancak, bu durumun tamamen gerçek dışı olduğunu kanıtlamasına rağmen okul yönetimi tarafından kendisine karşı yürütülen psikolojik baskı devam etti. Eğitimdeki başarıları ve öğrencilerinden aldığı olumlu geri bildirimler bile bu durumu değiştiremedi.
Zorbalık ve Duygusal Çökmüşlük
Öğretmen, sonunda istifasını verdiğinde yaşadığı baskının ne kadar derin olduğunu anladı. Aslında direkt olarak kendisine hükmedilen durumlar, onu sadece mesleğinden soğutmakla kalmamış, aynı zamanda ruhsal sağlığı üzerinde de büyük bir etki yaratmıştı. Eğitimdeki itibarsızlaşma, kariyer planlarının yok olmasına yol açtı. Çevresindeki diğer meslektaşları da benzer sorunlarla boğuşurken, bu durum eğitim sisteminin işleyişinde yaşanan kaosu daha da belirgin hale getirdi.
Mobbingin Öğretmen Üzerindeki Etkileri
Mobbing, eğitim kurumları gibi iş ortamlarında önemli bir sorun haline gelmiştir. Bir öğretmenin yaşadığı zorbalık, sadece bireysel bir sorun değil, aynı zamanda tüm eğitim sisteminin kalitesini etkileyen toplumsal bir sorundur. Öğretmenler, yıllar süren eğitim hayatlarının ardından, aslında sevdikleri mesleklerini icra edebilmek için ter dökerler; ancak mobbing bu sevdalarının suya düşmesine ve hayallerinin yıkılmasına neden olur.
Bu öğretmenin yaşadığı durum, yalnızca bir örnek olmasına rağmen, birçok eğitimcilik kariyerinin mobbing nedeniyle sona erdiğini göstermeye yeterlidir. Mesleki yeterliliği sorgulanan, duygusal açıdan zayıflatılan ve meslektaşlarıyla olan ilişkileri hasar gören öğretmenler, psikolojik destek almak zorunda kalabilir veya bedensel sağlık sorunları yaşayabilir.
Uygulamada Dönüşüm Gereksinimi
Eğitim kurumlarında mobbingin önüne geçmek için sistematik değişiklikler elzemdir. Öncelikle kurumsal yapının netleştirilmesi ve öğretmenlerin haklarının korunması, mobbingin önlenmesinde önemli bir adım olacaktır. Eğitici bir ortamda, öğretmenlerin kendi kararlarını verebildikleri, destek aldıkları ve öğrenime dair sürdürülebilir bir model oluşturulması gerekmektedir. Eğitim ortamında öğretmenlerin iş yüklerinin dengelenmesi, yeterli kaynak ve destek sağlanması, aynı zamanda mobbing vakalarının şikayet edilmesine olanak tanıyan güvenli bir sistem oluşturulmalıdır.
Etkileşim ve Dayanışma
Öğretmenlerin dayanışma içinde olmaları, yaşanan mobbing olaylarının toplumsal bir farkındalık yaratması açısından önemli bir rol oynamaktadır. Birlikte hareket etmek, bu tür meselelerin açığa çıkması ve toplumsal değişim sağlanması adına gereklidir. Eğitimciler, meslektaşlarıyla olan ilişkilerini güçlendirmeli, destek mekanizmaları kurmalı ve yaşanan olumsuzlukları birlikte ifade etmelidir. Ancak bu şekilde, eğitim sisteminde yaşanan adaletsizliklerin üstesinden gelebilirler.
Sonuç
Mobbing, özellikle eğitim sektörü gibi insan ilişkilerinin önem taşıdığı bir alanda son derece yıkıcı bir etkiye sahiptir. Öğretmenler, sadece birer bilgi aktarımı değil, aynı zamanda öğrencilerin gelişiminde önemli rol oynayan bireylerdir. Ancak, mobbing gibi olumsuz faktörler bu rolü sorgulatmaktadır. Yapılması gereken, bu tür olumsuz durumlara karşı çıkmak ve öğretmenlerin haklarını korumak için gerekli adımları atmaktır. Eğitim kurumları, öğretmenlerini desteklemeli ve bir etkileşim içinde problem çözmeyi öğrenmelidir. Sonuç olarak, mobbingin üstesinden gelmek, sadece öğretmenler için değil, toplum için de büyük önem taşımaktadır.