1. Tez Yazımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
1.1. Tez Yazımında Önemli Unsurlar
a. Başlık Sayfası (Kapak)
Tez yazımında dikkat edilmesi gereken unsurlardan bir tanesi başlık sayfasıdır. Başlık sayfasında şu bilgilere yer verilmelidir:
Yüksek Öğretim Kurumu’nun adı,
Yazarın adı ve soyadı,
Tez konusunun adı,
Danışmanın adı ve soyadı,
Tezin yazıldığı bölüm ve anabilim dalının adı,
Tezin kabul edildiği tarih.
Başlık sayfası, tez yazımında en önemli unsurlardan birisidir. Bu sayfa, tezin ilk sayfası olduğu için tüm bilgilerin eksiksiz ve doğru olması gerekir. Başlık sayfası genellikle kurumun standartlarına uygun olarak düzenlenir ve renkli değil siyah beyaz olur.
b. İçindekiler Sayfası
İçindekiler sayfasında bölüm ve alt bölüm başlıklarının sayfa numaralarıyla birlikte yer alması gerekmektedir. Bu sayfa, okuyucuya tezin yapısı hakkında genel bir bilgi verir ve istendiği zaman belirli bir bölüme hızlıca ulaşmasını sağlar. İçindekiler sayfası, tez yazımında önemli bir yer tutar çünkü okuyucuya tezin yapısı hakkında bilgi verir ve hangi bölümün hangi sayfada olduğunu gösterir. Bu nedenle içindekiler sayfasının düzgün bir şekilde hazırlanması büyük önem taşır.
c. Özet (Abstract)
Özet kısmı, tez yazımında dikkat edilmesi gereken unsurlardan bir tanesidir. Bu bölümde tezin amacı, kapsamı, yöntemi, bulguları ve sonuçları kısaca anlatılmalıdır. Özette açıklamalar kısa ve öz olmalıdır. Bu bölüm, okuyucuya tezin içeriği hakkında genel bir bilgi verir ve tezin önemini vurgular. Özet kısmının iyi hazırlanması, tezin diğer bölümlerinin de kalitesini yansıtır.
d. Giriş
Giriş bölümünde tezin konusu, önemi, kapsamı ve yöntemleri tanıtılmalıdır. Giriş kısmı, okuyucuya tezin içeriği hakkında bilgi verir ve tezin amacını net bir şekilde ortaya koyar. Giriş bölümünün iyi hazırlanması, okuyucunun tezin geri kalan bölümlerine olan ilgisini artırır.
e. Bölümler ve Alt Bölümler
Bu kısımda tezin ana bölümleri ve alt bölümleri yer alır. Bu bölümlerde konu detaylı bir şekilde ele alınır, açıklamalar ve örneklerle desteklenir. Bölümler ve alt bölümler, tezin ana gövdesini oluşturur ve tezin en önemli kısımlarıdır.
f. Sonuç
Sonuç bölümünde tezde elde edilen bulgular ve sonuçlar özetlenir. Ayrıca elde edilen sonuçların literatürdeki diğer çalışmalarla karşılaştırılması da yapılabilir. Sonuç bölümü, tezin en önemli kısımlarından biridir çünkü okuyucuya tezin sağladığı katkıları ve elde edilen bulguları sunar.
g. Kaynakça (Referanslar)
Kaynakça bölümünde tez yazımında yararlanılan tüm kaynaklar listelenir. Bu bölüm, okuyucuya araştırmada kullanılan kaynakların neler olduğunu gösterir ve araştırmanın güvenilirliğini artırır. Kaynakların doğru bir şekilde belirtilmesi, akademik etik açısından da son derece önemlidir.
h. Ekler (Appendices)
Ekler bölümünde tez yazımında yararlanılan belgeler, çizelgeler, tablolar veya diğer materyaller yer alır. Ekler bölümü, okuyucuya araştırmada kullanılan veya ortaya konan materyallerin daha ayrıntılı bir şekilde gösterilmesini sağlar.
1.2. Genel Yazım Kuralları
a. Yazı Tipi ve Boyutu
Tez yazımında dikkat edilmesi gereken unsurlardan bir tanesi yazı tipi ve boyutudur. Genellikle Times New Roman veya Arial yazı tipleri tercih edilir. Yazı boyutu ise ana metin için 12 punto, dipnotlar için 10 punto olarak belirlenmiştir.
b. Sayfa Düzeni
Sayfa düzeni de tez yazımında önemlidir. Genellikle A4 boyutunda kağıt kullanılır ve her sayfanın üstünde, altında ve kenarlarında belirli boşluklar bırakılır.
-
Sayfa numaraları: Sayfa numaraları sayfanın sağ üst köşesinde yer alır, ancak başlık sayfasında sayfa numarası bulunmaz.
-
Başlıklar: Bölüm başlıkları 1. Sınıf başlığı olarak ayarlanır (14 punto kalın), alt başlıklar ise 2. sınıf başlığı olarak ayarlanır (12 punto kalın).
-
Paragraf aralıkları: Paragraflar arasında 6 nk boşluk bırakılır, satır aralığı ise 1,5 satır olmalıdır.
-
Dipnotlar: Dipnotlar metinle aynı şekilde düzenlenir ancak dipnot yazıları 10 punto boyutunda olur.
-
Sütunlar: Metin tek sütun halinde olmalıdır.
-
Eşit dağıtılmış boşluk: Metin iki yana yaslanarak düzenlenmelidir.
-
Kenar boşlukları: Üst boşluk: 3 cm, alt boşluk: 2 cm, sağ boşluk: 2 cm, sol boşluk: 3 cm olarak ayarlanmalıdır.
-
Resim ve Şekil Numaralandırması: Resim ve şekillerin numaralandırılmasında Arap rakamları kullanılmalıdır (Şekil 1). Her resim veya şeklin altında o resim veya şeklin açıklaması yer almalıdır.
-
Tablo Numaralandırması: Tablolar da aynı şekilde Arap rakamları ile numaralandırılır (Tablo 1). Her tablonun üstünde o tabloya ait açıklama bulunmalıdır.
-
Dipnotlar: Sayfa altına konulan dipnotlar da aynı şekilde numaralandırılmalı ve açıklamalar yapılmalıdır.
c. Dil ve Üslup
Tez yazımında dikkat edilmesi gereken unsurlardan biri de dil ve üsluptur. Tez yazımında sade, anlaşılır ve akademik bir dil kullanılması gerekir. Tezde jargon ya da argoya yer verilmemelidir.
1.3. Tez Yazımında Kullanılan Terimler ve Tanımları
a. Tez Yazımında Sıkça Kullanılan Terimler
-
Tez: Yüksek lisans veya doktora programının bir parçası olarak hazırlanan özgün akademik çalışma.
-
Literatür taraması: Daha önce yapılmış araştırmaların incelenmesi.
-
Hipotez: Araştırma sırasında test edilecek önermeler.
-
Yöntem: Araştırmanın nasıl gerçekleştirileceğine dair açıklamalar.
-
Bulgular: Araştırma sonucunda elde edilen veriler.
-
Sonuçlar: Bulgulara dayanarak yapılan çıkarımlar.
-
Kaynakça: Tezde yararlanılan tüm kaynakların listesi.
-
Ekler: Teze eklenmiş belgeler veya materyaller.
-
Danışman: Tez çalışmasında öğrenciye rehberlik eden akademik görevli.
-
Savunma: Tez çalışmasının jüri önünde sunulması işlemi.
-
Yüksek lisans: Lisans eğitiminden sonra yapılan iki yıllık program.
-
Doktora: Yüksek lisans eğitiminden sonra yapılan en az üç yıllık program.
-
Jüri: Tez savunmasında karar veren akademik kurul.
-
Proje önerisi: Araştırmanın planlandığına dair yazılı belge.
-
Anabilim dalı: Bir bilim dalının bağlı olduğu bölüm içindeki alt birim.
-
Bölüm: Üniversitede yer alan akademik programın uygulandığı birim.
-
Üst yazı: Resmi makamlara yapılan yazışmalarda eklenen yazılar.
-
Öğrenci belgesi: Öğrencinin eğitim durumunu gösteren resmi belge.
-
Nüfus cüzdanı fotokopisi: Öğrencinin kimliğini kanıtlayan belgenin kopyası.
-
Tez izleme raporu: Tez çalışmasının ilerlemesini gösteren belge.
-
Açılış toplantısı: Tez konusunun jüriye sunulduğu ilk toplantı.
-
İlk sınav: Açılış toplantısının yapıldığı tarihten itibaren belirli süre içinde gerçekleştirilen ilk jüri toplantısı.
-
Tez izleme komitesi: Öğrencinin tez çalışmasını takip eden üç kişilik jüri üyeleri.
-
Aylık rapor: Tez izleme komitesine sunulan çalışma raporu.
-
Son sınav: Tezin jüri önünde savunulduğu son toplantı.
-
Sosyal bilimler enstitüsü: Üniversitede sosyal bilim alanındaki yüksek lisans ve doktora programlarını yürüten birim.
-
Fen bilimleri enstitüsü: Üniversitede fen bilim alanındaki yüksek lisans ve doktora programlarını yürüten birim.
b. Tez Savunması ile İlgili Terimler
-
Tez savunması: Öğrencinin tezini jüri önünde sunduğu resmi işlem.
-
Önerilen savunma tarihi: Öğrencinin tez savunmasını yapmak istediği tarih önerisi.
-
Tez savunma raporu: Tez savunması sırasında jüri üyelerinin doldurduğu rapor formu.
-
Kabul edilmiş tez metni: Jürinin kabul ettiği tez metni.
-
Düzeltmelerin tamamlanma tarihi: Jüri tarafından istenen düzeltmelerin tamamlandığı tarih.