Tez Yazım Kuralları (Yüksek Lisans ve Doktora Tezleri için) 2023

Yüksek Lisans ve Doktora Tez Yazım Kılavuzu (Tüm Üniversiteler için)

Tez Yazım Kuralları İndir: Yüksek Lisans ve Doktora Tez Yazım Kılavuzu

1. Tez Yazım Kılavuzu’nun Amacı ve Kapsamı

Bu kılavuz, tez yazımında izlenecek yöntemleri belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Yüksek Lisans ve Doktora tezleri, lisans eğitiminde yapılan çalışmaların bir adım ötesinde, daha derinlemesine araştırma ve özgünlük gerektiren çalışmalardır. Bu nedenle, tez yazımında belirli kuralların ve yöntemlerin takip edilmesi, hem öğrenci hem de danışman için önemlidir.

Kılavuz, tüm tez yazım aşamalarında yol gösterici olacak şekilde düzenlenmiştir. Öğrencilerin bu kılavuzu dikkatlice inceleyip anlamaları, başarılı bir tez çalışması için atacakları ilk adımdır. Danışmanların da öğrencilerle birlikte bu kılavuzu değerlendirip, gerekli gördükleri takdirde ek açıklamalar yapmaları beklenmektedir.

2. Tez Yazımında Genel İlkeler

Tez çalışması, akademik bir disiplinin içinde yer alan özgün bir araştırmadır. Bu nedenle, çalışmanın içeriği kadar yazım şekli de önemlidir. Aşağıda, tez yazımında dikkat edilmesi gereken genel ilkeler sıralanmıştır:

Özgünlük: Tez çalışması, daha önce yapılmış bir çalışmanın tekrarından öte, yeni bir katkı sunmalıdır.
Akademik Dil ve Üslup: Yazım dili açık, anlaşılır ve akademik olmalıdır. Gereksiz jargon ve karmaşık cümlelerden kaçınılmalıdır.
Kaynak Kullanımı: Başka çalışmaların fikirlerinden yararlanırken mutlaka kaynak gösterilmelidir. Plagiarism (intihal) ciddi bir etik ihlaldir.
Dikkatli Redaksiyon: Yazım hataları, dil bilgisi hataları ve imla yanlışları olmamalıdır. Tezinizi teslim etmeden önce birkaç kez gözden geçirmeniz önemlidir.
Zaman Yönetimi: Tez yazma süreci zaman alıcı olabilir. Erken başlayarak zamanınızı iyi yönetmeniz, stresinizi azaltır ve çalışmanızı daha kaliteli hale getirir.

3. Tezde Bulunması Gereken Bölümler

Bir tez çalışması, belirli bölümlerden oluşur. Bu bölümler, çalışmanın amacını, yöntemini, bulgularını ve sonuçlarını açıkça ortaya koyar. Aşağıda, tezde bulunması gereken bölümler ve bu bölümlerin içerikleri sıralanmıştır:

Kapak Sayfası: Tezin başlığı, öğrenci adı-soyadı, danışman adı-soyadı ve üniversite bilgilerini içerir. Kapak sayfası, tezinizin ilk izlenimini oluşturur. Bu nedenle dikkatlice hazırlanmalıdır.
İçindekiler Bölümü: Tezin bölümleri ve alt bölümlerinin sayfa numaralarını içerir. İçindekiler bölümü, okuyucunun tezin yapısını hızlıca anlamasına yardımcı olur.
Öz (Abstract): Çalışmanın kısa bir özeti olup, çalışma hakkında genel bilgi verir. Öz bölümünde çalışmanın amacı, kullanılan yöntemler, elde edilen bulgular ve sonuçlar kısa ve net bir şekilde ifade edilmelidir.
Anahtar Kelimeler (Keywords): Çalışmayla ilgili önemli kelimeleri içerir. Anahtar kelimeler, okuyucunun çalışmayı daha iyi anlamasına ve ilgili konularda yapılan aramalarda tezin bulunmasına yardımcı olur.
Giriş: Tezin konusu, amacı ve önemi hakkında bilgi verir. Giriş bölümünde araştırma probleminin net bir şekilde tanımlanması ve çalışmanın hangi boşluğu doldurduğinin açıklanması önemlidir.
Literatür Taraması: Konuyla ilgili daha önce yapılmış çalışmaların incelenmesi ve değerlendirilmesi yapılır. Literatür taraması, araştırma probleminin geçerliliğini ve önemini ortaya koyar.
Yöntem: Araştırmanın nasıl yapıldığı, kullanılan araçlar ve yöntemler hakkında bilgi verilir. Yöntem bölümünde kullanılan araştırma deseni, örneklem seçimi, veri toplama araçları ve veri analizi yöntemleri detaylı bir şekilde açıklanmalıdır.
Bulgular: Araştırma sonuçları ve elde edilen veriler sunulur. Bulgular bölümünde verilerin tablo, grafik veya şekil ile sunulması okuyucunun anlayışını kolaylaştırır.
Tartışma: Elde edilen bulguların literatürle karşılaştırılması ve yorumlanması yapılır. Tartışma bölümünde bulguların anlamı, sınırlılıkları ve gelecekteki araştırmalara yönelik öneriler sunulmalıdır.
Sonuç: Çalışmanın genel sonuçları ve öneriler sunulur. Sonuç bölümünde çalışmanın katkıları ve pratik uygulamalara yönelik öneriler belirtilebilir.
Kaynakça: Tezde kullanılan kaynakların listesi yer alır. Kaynakça bölümünde kaynakların belirtilen yazım kurallarına uygun olarak sıralanması önemlidir.
Ekler: Tezde yer verilmeyen ancak çalışmayla ilgili önemli belgeler eklenebilir. Ekler bölümünde anket formları, mülakat soruları veya ek tablolar yer alabilir.

4. Sayfa Düzeni

Tezin sayfa düzeni, okuyucunun tezi daha rahat incelemesini sağlar. Aşağıda tez sayfa düzeni ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar sıralanmıştır:

4.1 Kağıt Boyutu ve Türü

Tezlerde A4 boyutunda beyaz kağıt kullanılmalıdır.
Tez tesliminde birinci nüsha için mat kağıt tercih edilirken; ikinci nüsha için parlak kağıt kullanılması önerilir.

4.2 Yazı Tipi ve Boyutu

Tezlerde yazı tipi olarak Times New Roman kullanılmalıdır.
Metin yazı boyutu 12 punto olmalıdır; ancak dipnotlar 10 punto olarak yazılmalıdır.
Başlıklar için farklı punto büyüklükleri kullanılabilir (örneğin: bölüm başlıkları 14 punto).

4.3 Satır Aralığı ve Kenar Boşlukları

Metin satır aralığı 1.5 olmalıdır.
Dipnot satır aralığı ise 1 olmalıdır.
Sol kenar boşluğu 4 cm; sağ kenar boşluğu 2 cm; üst kenar boşluğu 3 cm; alt kenar boşluğu 2 cm olmalıdır.

4.4 Sayfa Numaraları

Sayfa numaraları tesisin her sayfasında yer almalıdır.
Sayfa numarası taslak sayfası hariç tüm sayfalarda sağ üst köşede yer alır.
Sayfa numaraları Arap rakamlarıyla gösterilir (1, 2, 3…).

4.5 Bölüm Başlıkları ve Alt Başlıklar

Bölüm başlıklarında büyük harf kullanılır; alt başlıklarda ise ilk harfler büyük yazılır.
Bölüm başlıkları sayfanın ortasında yer almalı; alt başlıklar ise sola yaslı olarak yazılmalıdır.
Birinci düzey başlıklar (1) büyük harfle; ikinci düzey başlıklar ise (1.1) küçük harfle yazılır.
Alt başlıklar arasında bir satır boşluk bırakılmalıdır.

4.6 Dipnotlar

Dipnotlar sayfanın altında yer almalı; metinden iki satır aşağıda başlamalıdır.
Dipnotlar arasında bir satır boşluk bırakılmalıdır.
Dipnot numaraları metin içinde üst simgeli rakamlarla gösterilir (1). Dipnotlar da aynı şekilde numaralandırılır (1).

5. Kapak Sayfası Düzeni

Kapak sayfası tezin ilk sayfası olduğu için özel bir öneme sahiptir. Aşağıda kapak sayfasının düzeni ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar sıralanmıştır:

5.1 Kapak Sayfası Düzeni İçin Genel Bilgiler:

Kapak sayfasında aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

Kurumsal logo ve amblem: Sol üst köşede üniversitenin logosu ya da amblemi yer almalı; sağ üst köşede YÖK’ün amblemi bulunmalıdır.
Üniversite adı: Amblem altında üniversitenin adı büyük harflerle yazılmalıdır.
Enstitü adı: Üniversite adının altında enstitünün adı büyük harflerle yazılmalıdır.
Anabilim dalı: Enstitü adının altında anabilim dalının adı büyük harflerle yazılmalıdır.
Tez türü: Sayfanın ortasında “YÜKSEK LİSANS TEZİ” ya da “DOKTORA TEZİ” ifadesi yer almalıdır.
Tez başlığı: “Tez Başlığı” ifadesinin altında tezin başlığı yer almalı; gerektiğinde alt başlık da eklenmelidir.
Öğrenci adı-soyadı: Başlığın altında “Öğrenci Adı Soyadı:” ifadesinin yanında öğrencinin adı-soyadı yer almalıdır.
Danışman adı-soyadı: “Danışman:” ifadesinin yanında danışmanın adı-soyadı yer almalıdır.
Teslim tarihi: Sayfanın en altında teslim tarihi yer almalı; tarih gün/ay/yıl formatında belirtilmelidir.

5.2 Kapak Sayfası Örneği:

6. İçindekiler Tablosu Düzeni

İçindekiler tablosu, okuyucunun tezin bölümleri hakkında hızlıca bilgi edinmesini sağlar. Aşağıda içindekiler tablosunun düzeni ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar sıralanmıştır:

6.1 Genel Düzen:

İçindekiler tablosunda aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

Bölüm numarası: Her bölümün önünde bölüm numarası yer almalı; örneğin “1.” ya da “2”.
Bölüm adı: Bölüm numarasının yanında bölümün adı yer almalı; bölüm adının baş harfi büyük olmalı ve alt alta sıralanmalıdır.
Sayfa numarası: Her bölümün sonunda sayfa numarası yer almalı; sayfa numarasından sonra iki boşluk bırakılmalı ve sola yaslanmalıdır.

6.2 İçindekiler Tablosu Örneği:

7. Öz (Abstract) Bölümü Düzeni

Öz bölümü, tezin kısa bir özeti olup okuyucuya çalışma hakkında genel bilgi verir. Aşağıda öz bölümünün düzeni ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar sıralanmıştır:

7.1 Öz Bölümü Düzeni:

Öz bölümünde aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

Başlık: Öz bölümünün başlığı “ÖZ” olarak belirtilmeli; büyük harfle yazılmalı ve ortada yer almalıdır.
Metin: Öz metni 1 satır aralıklı olarak yazılmalı; her paragrafın ilk satırı girintili olmalıdır.

7.2 Öz Bölümü Örneği:

8. Anahtar Kelimeler (Keywords) Düzeni

Anahtar kelimeler bölümü, okuyucunun çalışmayı daha iyi anlamasına yardımcı olur. Aşağıda anahtar kelimeler bölümünün düzeni ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar sıralanmıştır:

8.1 Anahtar Kelimeler Bölümü Düzeni:

Anahtar kelimeler bölümünde aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

Başlık: Anahtar kelimeler bölümünün başlığı “ANAHTAR KELİMELER” olarak belirtilmeli; büyük harfle yazılmalı ve ortada yer almalıdır.
Metin: Anahtar kelimeler metni tek satır aralıklı olarak yazılmalı; her kelimenin arasında virgül olmalı; son kelimeden sonra nokta koyulmalıdır.

8.2 Anahtar Kelimeler Bölümü Örneği:

9. Giriş Bölümü Düzeni

Giriş bölümü, tezin konusu, amacı ve önemi hakkında bilgi verir. Aşağıda giriş bölümünün düzeni ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar sıralanmıştır:

9.1 Giriş Bölümü Düzeni:

Giriş bölümünde aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

Başlık: Giriş bölümünün başlığı “GİRİŞ” olarak belirtilmeli; büyük harfle yazılmalı ve ortada yer almalıdır.
Metin: Giriş metni 1.5 satır aralıklı olarak yazılmalı; her paragrafın ilk satırı girintili olmalıdır.

9.2 Giriş Bölümü Örneği:

10. Literatür Taraması Bölümü Düzeni

Literatür taraması bölümü, daha önce yapılmış çalışmaların incelenmesi ve değerlendirilmesini içerir. Aşağıda literatür taraması bölümünün düzeni ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar sıralanmıştır:

10.1 Literatür Taraması Bölümü Düzeni:

Literatür taraması bölümünde aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

Başlık: Literatür taraması bölümünün başlığı “LİTERATÜR TARİMASI” olarak belirtilmeli; büyük harfle yazılmalı ve ortada yer almalıdır.
Metin: Literatür taraması metni 1.5 satır aralıklı olarak yazılmalı; her paragrafın ilk satırı girintili olmalıdır.

10.2 Literatür Taraması Bölümü Örneği:

11. Yöntem Bölümü Düzeni

Yöntem bölümü, araştırmanın nasıl yapıldığına dair bilgi verir. Aşağıda yöntem bölümünün düzeni ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar sıralanmıştır:

11.1 Yöntem Bölümü Düzeni:

Yöntem bölümünde aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

Başlık: Yöntem bölümünün başlığı “YÖNTEM” olarak belirtilmeli; büyük harfle yazılmalı ve ortada yer almalıdır.
Metin: Yöntem metni 1.5 satır aralıklı olarak yazılmalı; her paragrafın ilk satırı girintili olmalıdır.

11.2 Yöntem Bölümü Örneği:

12. Bulgular Bölümü Düzeni

Bulgular bölümü, araştırma sonuçları ve elde edilen verileri sunar. Aşağıda bulgular bölümünün düzeni ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar sıralanmıştır:

12.1 Bulgular Bölümü Düzeni:

Bulgular bölümünde aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

Başlık: Bulgular bölümünün başlığı “BULGULAR” olarak belirtilmeli; büyük harfle yazılmalı ve ortada yer almalıdır.
Metin: Bulgular metni 1.5 satır aralıklı olarak yazılmalı; her paragrafın ilk satırı girintili olmalıdır.

12.2 Bulgular Bölümü Örneği:

13. Tartışma Bölümü Düzeni

Tartışma bölümü, elde edilen bulguların literatürle karşılaştırılması ve yorumlanmasını içerir. Aşağıda tartışma bölümünün düzeni ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar sıralanmıştır:

13.1 Tartışma Bölümü Düzeni:

Tartışma bölümünde aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

Başlık: Tartışma bölümünün başlığı “TARTIŞMA” olarak belirtilmeli; büyük harfle yazılmalı ve ortada yer almalıdır.
Metin: Tartışma metni 1.5 satır aralıklı olarak yazılmalı; her paragrafın ilk satırı girintili olmalıdır.

13.2 Tartışma Bölümü Örneği:

14. Sonuç Bölümü Düzeni

Sonuç bölümü, çalışmanın genel sonuçları ve önerileri sunar. Aşağıda sonuç bölümünün düzeni ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar sıralanmıştır:

14.1 Sonuç Bölümü Düzeni:

Sonuç bölümünde aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

Başlık: Sonuç bölümünün başlığı “SONUÇ” olarak belirtilmeli; büyük harfle yazılmalı ve ortada yer almalıdır.
Metin: Sonuç metni 1.5 satır aralıklı olarak yazılmalı; her paragrafın ilk satırı girintili olmalıdır.

14.2 Sonuç Bölümü Örneği:

15. Kaynakça Düzeni

Kaynakça bölümü, tezde kullanılan kaynakların listesidir ve doğru şekilde düzenlenmesi önemlidir.