Python if-else Örnekleri: Şartlı İfadelerin Temelleri

Python programlama dili, basit ve okunabilir sözdizimi sayesinde yeni başlayanlar için ideal bir seçenek olmuştur. Programlamada sıkça karşılaşılan bir yapı olan if-else ifadeleri, kodun belirli şartlara bağlı olarak farklı yollar izlemesini sağlar. Bu yazıda, Python’daki if-else ifadelerini tanıyacak, nasıl çalıştıklarını öğrenecek ve çeşitli örnekler aracılığıyla uygulamalı bir anlayış kazanacağız.

If-Else İfadeleri Nedir?

If-else ifadeleri, programda karar verme mekanizmasını temsil eder. Bir koşulun doğru (True) ya da yanlış (False) olup olmadığına göre programın hangi kod bloğunu çalıştıracağını belirler. Bu ifade, kodun kontrol akışını yönlendirmesi açısından hayati bir role sahiptir. Python’da if-else yapısını kullanmak, programlamanın temel taşlarından biridir. Hem basit hem de karmaşık mantıksal yapılar oluşturmanıza olanak tanır.

Örneğin, bir kullanıcının girdiği bir sayının pozitif mi negatif mi olduğunu kontrol edebilmek için if-else ifadesi kullanabiliriz. Genel sözdizimi şöyle görünmektedir:

if koşul:
    # Koşul doğruysa çalışacak kod
else:
    # Koşul yanlışsa çalışacak kod

Temel If-Else Örnekleri

Şimdi, Python dilinde if-else ifadelerinin nasıl kullanılabileceğine dair birkaç basit örnek inceleyelim:

1. Basit Sayı Kontrolü

Aşağıdaki örnek, bir sayının pozitif, negatif veya sıfır olup olmadığını kontrol eden basit bir if-else yapısını göstermektedir:

number = int(input("Bir sayı girin: "))

if number > 0:
    print("Girdiğiniz sayı pozitif.")
elif number < 0:
    print("Girdiğiniz sayı negatif.")
else:
    print("Girdiğiniz sayı sıfır.")

Bu örnekte, kullanıcıdan bir sayı alınmakta ve üç durum için farklı yanıtlar verilmekte. elif anahtar kelimesi, birden fazla şart kontrol etmek için kullanılır.

2. Yaş Kontrolü

Bir kişinin yaşına göre belirli bir meslek grubuna uygunluk durumunu kontrol etmek için bir if-else yapısı uygulayabiliriz:

age = int(input("Yaşınızı girin: "))

if age < 18:
    print("Bu mesleği icra edemezsiniz.")
elif age >= 18 and age < 65:
    print("Bu mesleği icra edebilirsiniz.")
else:
    print("Bu mesleği icra edemezsiniz, emeklisiniz.")

Bu senaryoda, kullanıcının yaşına göre üç olasılık değerlendirilmekte. Burada da elif kullanarak yanıtı daha esnek hale getirdik.

İç İçe If-Else Kullanımı

Bazen if-else ifadelerini iç içe kullanmak gerekli olabilir. Aşağıdaki örnekte, kullanıcıdan alınan bir sayının hem pozitif/negatif olup olmadığını, hem de çift ya da tek olduğunu kontrol eden bir yapı gösterilmektedir:

number = int(input("Bir sayı girin: "))

if number > 0:
    if number % 2 == 0:
        print("Pozitif ve çift bir sayı.")
    else:
        print("Pozitif ve tek bir sayı.")
elif number < 0:
    if number % 2 == 0:
        print("Negatif ve çift bir sayı.")
    else:
        print("Negatif ve tek bir sayı.")
else:
    print("Sıfır bir sayı olduğu için tek veya çift değil.")

Bu örnek, iç içe if durumlarının ne kadar güçlü olabileceğini gösteriyor. Kullanıcıdan alınan değere bağlı olarak daha ayrıntılı kontroller yapılabiliyor.

Çoklu If-Else Kontrolleri

Büyük ve karmaşık uygulamalarda birden fazla koşulu aynı anda kontrol etmemiz gerekebilir. Aşağıdaki örnekte, bir kullanıcının notuna göre harf notu belirlemesi yapılmaktadır:

grade = int(input("Notunuzu girin: "))

if grade >= 90:
    print("Not: A")
elif grade >= 80:
    print("Not: B")
elif grade >= 70:
    print("Not: C")
elif grade >= 60:
    print("Not: D")
else:
    print("Not: F")

Burada, kullanıcıdan alınan not değerine göre koşullar sırayla kontrol edilmekte ve uygun harf notu geri dönmektedir. Bu, kullanıcıya daha anlaşılır bir geribildirim sağlamaktadır.

Sonuç

Python'da if-else ifadeleri, programlama mantığı açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu yapı sayesinde, kodunuz değişken koşullara göre farklı yollar takip edebilir. Öğrendiklerinizle daha karmaşık programlamalar yapabilir, şartlı akışı yönetebilir ve uygulamalarınızı zenginleştirebilirsiniz. Eğer programlamaya yeni başlıyorsanız, bu tür yapıları sağlam bir şekilde anlamak, ileride karşılaşacağınız daha karmaşık kavramların temelini oluşturacaktır.

Bunu yaparken örnekleri denemekten çekinmeyin ve kendi projelerinizde uygulama fırsatları arayın. Şartlı ifadelerle yapabileceklerinizin sınırı yoktur!