Kitapların en başında bulunan ve genellikle yazarın okurlara hitap ettiği bölüme “önsöz” denir. Yazar okurlarına bir şey anlatmak istiyorsa bu bölümü yazar, önsüzde açıklama ve bilgi vermek amacıyla yazılıyorsa bu bölümü ise editör yazar. Kimi zaman yazar dışındaki bir kişi de önsöz yazabilir. Bu durumda kitabın yazarı önsözün altına imzasını atar. Bütün bu durumlara göre önsöz bölümü aşağıdaki gibidir.
Önsöz Yazım Kuralları
- Sayfa Düzeni: Ön söz genellikle kitabın ilk sayfasında yer alır ve sayfa düzeni açısından özel bir düzene ihtiyaç duymaz.
- Başlık: Sayfanın üst kısmında “Önsöz” başlığı yer almalıdır.
- Yazı Stili: Başlık, sayfanın ortasına büyük harflerle yazılabilir. Altında boş bir satır bırakılarak metne geçiş yapılır.
- Kısa ve Öz: Önsöz, uzun olmamalıdır. Genellikle 1-5 sayfa arasında olması idealdir.
Önsöz Nasıl Yazılır?
- Amacı Belirleme: Ön söz yazmaya başlamadan önce amacınızı netleştirin. Okurlara neden bu kitabı yazdığınızı, hangi zorluklarla karşılaştığınızı ve kitabın nasıl bir süreç sonucu ortaya çıktığını anlatabilirsiniz.
- Kişisel Dokunuşlar: Kitap yazma sürecinde size yardımcı olan veya ilham veren kişilere teşekkür edebilirsiniz. Bu, okuyuculara sizinle birlikte bu yolculuğa çıkan insanları tanıma fırsatı verir.
- Tarihsel Bağlam: Eğer kitabın yazılmasında belirli bir tarihsel veya toplumsal olay etkili olduysa, bu duruma kısaca değinebilirsiniz. Bu, eserin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olabilir.
- Okuyucuya Hitap: Okurlardan beklentilerinizi paylaşabilirsiniz. Örneğin, kitabı okurken açık fikirli olmalarını veya belirli bir bakış açısını göz önünde bulundurmalarını isteyebilirsiniz.
- Kısa ve Öz: Ön sözünüzü çok uzatmamaya özen gösterin. Amacınıza ulaşmak için gerekli olan bilgileri verin, gereksiz detaylara girmeyin.
Önsöz Yazımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kişisel Üslup: Ön söz, yazarın kişisel üslubunu yansıtan bir metin olmalıdır. Resmi bir dil kullanmak yerine samimi bir ton tercih edilebilir.
- Doğruluk: Kitapta yer alan bilgilerin doğruluğundan emin olun. Teşekkür ettiğiniz kişilerin isimlerini doğru yazın ve gerekirse kaynak gösterin.
- Yazım Kuralları: Ön sözü, dil ve yazım kuralları açısından doğru bir şekilde hazırlayın. Anlam karışıklığına veya okuyucuya zor anlar yaşatmaya dikkat edin.
Önsöz Örnekleri
Aşağıda farklı amaçlara hizmet eden ve farklı stillerde yazılmış ön söz örneklerini bulabilirsiniz.
Örnek 1: Akademik Bir Çalışma İçin Önsöz
Kıymetli Okuyucu;
Elde ettiğimiz bulgular doğrultusunda belki de en popüler internet uygulamalarından biri olan YouTube üzerine çalıştık. Çalışmamız kapsamında YouTube’un tarihçesi, kullanıcı istatistikleri, iş modeli, kullanıcı sözleşmesi gibi pek çok konuya detaylıca yer verdik. Bu sayede hem keyif alacağınız hem de YouTube hakkında bilgi sahibi olacağınız bir kitap ortaya çıkardığımızı düşünüyoruz.
Tabii ki bu kitabın bizler için çok önemli bir özelliği var; o da akademik hayatımızda bizi yalnız bırakmayan değerli hocalarımızın katkısıyla hazırlandığı bir kitap olması. Hocalarımıza verdikleri emekler ve bizlere kattıkları bilgiler için sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz.
Ayrıca bu kitabın hazırlanmasında bizlere maddi ve manevi destek olan ailelerimize de teşekkür etmeyi bir borç biliyoruz.
Tüm bu katkılar doğrultusunda kitabımızı hazırlarken bizlere ilham veren YouTube’un kurucuları Chad Hurley, Steve Chen ve Jawed Karim’i de unutmayalım derim; zira sizlerin de bildiği gibi “İnsanlara ilham vermek ve dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek için video paylaşım hizmeti sağlamak” misyonuyla yola çıkmışlardı.
İlham aldığımız gibi sizleri de ilham almaya davet ediyoruz; zira YouTube “Dünyanın en büyük öğretmeni” sloganıyla karşımızda.
Keyifli okumalar dileğiyle…
Yazar(lar) adı burada yer alacak.
Örnek 2: Kişisel Bir Hikaye İçin Önsöz
Kıymetli Okuyucu;
Bazı kitaplar yalnızca bilgi vermek amacıyla yazılır; bazıları ise yazarının başından geçmiş kişisel hikayelerin derlemesi şeklinde olur. Bu kitap da öyle bir eser; yazarının hayatından kesitler sunan, deneyimlerini aktaran bir anı kitabıdır.
Anı kitapları genellikle uzun olmaktan kaçınır ve akıcı bir dille yazılır. Bu sayede okurlarının dikkatini daima üst seviyede tutmayı hedefler. Bizler de bu kitabı okurken yazarının hayatına dair pek çok bilgi edinirken aynı zamanda onun samimi üslubuyla da adeta sohbet eder gibi anılarının bazılarına tanık olacağız.
Hepimizin hayatında yaşadığı olaylar ne kadar farklı olursa olsun, zaman zaman benzer duyguları deneyimlediğimizi kabul etmeliyiz. Yazar bu kitapta bizlere sadece kendi hikayesini değil, hepimizin zaman zaman yaşadığı o evrensel duyguları da hatırlatacak.
Yazarın hayatına ilgi duyanlar için kitabın son kısmında “Hayatımın Hikayesi” başlığı altında özgeçmişine de yer verilmiştir.
Keyifli okumalar…
Yazar(lar) adı burada yer alacak.
Örnek 3: Bir Şiir Kitabı İçin Önsöz
Kıymetli Okuyucu;
Şiir, insanın içindeki duyguların dışa en güzel şekilde vurulduğu sanattır. Her sanat dalında olduğu gibi şiirde de ustalık yıllar alabilir; fakat bazen de ustalık yılların tecrübesini gerektirmeyebilir.
Bazı şairler genç yaşta elde ettikleri yetenekle kaleme aldıkları şiirlerle edebiyat dünyasında kendilerine sağlam bir yer edinebilirler. Bu sayede uzun yıllar boyunca okuyucularıyla buluşarak ölümsüzleşen eserler yaratırlar. Bazı şairler ise sadece birkaç şiirle hafızalarda yer edinebilir; ancak bu şiirlerin kalitesi onları unutulmaz yapmaya yeterlidir.
Bazı şairler ise hayatları boyunca binlerce şiir yazıp bunların çoğunu kitaplaştırsa da yetenekleri doğal yetenekle birleşip onları ölümsüzleştiren başkaca unsurlarla taçlandırmadığı için edebiyat dünyasında kaybolup gidebilirler.
Bu şiir kitabında yer alan eserlerden bazıları belki yüzlerce kez okunmuş, bazıları ise ilk kez okuyucuyla buluşuyor olabilir. Fakat hepsinin ortak özelliği onları yazan şairin yeteneğidir; dolayısıyla bu yetenek her okuyucunun aklında şairin adını ölümsüzleştirecektir.
Keyifli okumalar…
Yazar(lar) adı burada yer alacak.
Örnek 4: Akademik Bir Çalışma İçin Önsöz (Farklı Tarz)
Kıymetli Okuyucu;
Elli yılı aşkın süredir süregelen ve maalesef sonlanmayan terör olayları ülkemizin en önemli sorunlarından biridir. Bu sorunun kökeni oldukça derinlere uzanmakta ve çözülmesi karmaşık bir yapıya sahip olmaktadır.
Sadece askeri ve polisiye tedbirlerle önlenemeyecek kadar karmaşık olan bu sorunun eğitim, sağlık, ekonomi, kültür ve sanat gibi birçok alanda eş zamanlı olarak yürütülecek projelerle çözülebileceği gerçeği uzmanlar tarafından sıkça dile getirilmektedir.
Bu kitapta yer alan çalışma terörün kökeni, nedenleri ve çözüm yollarıyla ilgili sınırlı ancak önemli buluşlar içermektedir. Çalışmanın önemi sadece terör sorununun çözümüne yönelik sınırlı kapsamda da olsa sağladığı buluşlarla sınırlı değildir; aynı zamanda bu konunun ne denli önemli ve acil olduğunu vurgulayan yapısıyla da önem arz etmektedir.
Bu vesileyle çalışmanın hazırlanmasında maddi ve manevi destek olan ailelerimize teşekkür ederiz. Ayrıca çalışma ekibine ve bu kitabın basımında emeği geçen herkese de teşekkür ederiz.
Tüm bu katkılar doğrultusunda bizlere ilham veren değerli isimlere de unutmayalım derim; zira hepimizin bildiği gibi “Terörün kökü kazınmalı!”
Keyifli okumalar…
Yazar(lar) adı burada yer alacak.
Örnek 5: Bir Kitap Üzerine Eleştiri İçin Önsöz (Farklı Tarz)
Kıymetli Okuyucu;
Edebiyatımızda çok sayıda roman ya da öykü kitabına eleştiri niteliğinde ön söz yazılmıştır. Bu kitap da o ön sözlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak bu çalışmanın diğer eleştiri yazılarından farkı daha kapsamlı olmasıdır.
Bu eser, eleştirinin ötesinde edebiyatımızın önemli romanlarından biri olan “Ateşten Gömlek” adlı esere adanmış kapsamlı bir inceleme kitabıdır. Yani aslında iki kitap bir arada okuyucuyla buluşuyor: Eleştiri ve inceleme kitabı ile roman veya öykü kitabına ait ön söz niteliğinde bir çalışma.
Şunu da belirtmek gerekir ki roman veya öykü kitaplarına eleştiri niteliğinde yazılan ön sözlerin çoğu zaman sadece sayfa sayısını doldüren yazarların veyahut editörlerin başvurduğu kolaycılıklardan biridir. Bu çalışma ise bu kolaycılıklardan uzak durarak örnek alınacak bir çalışmadır; zira başka eserlerden yararlanmanın yanı sıra yazarın kendi görüşlerini de içerir.
Ayrıca bu çalışmayı yazan kişinin alanında tanınmış bir edebiyat profesörü olması da eserin değerini artıran unsurlardan biridir. Dolayısıyla bu eser, eleştirinin ötesinde bir inceleme kitabı olarak da değerlendirilebilir.
Keyifli okumalar…
Yazar(lar) adı burada yer alacak.