Muhkem ve müteşabih ayetler Kur’an’ın farklı anlam katmanlarını temsil eder. Tevrat ve İncil gibi eski kitaplar zamanla bozulmuşken, Yüce Allah Tevrat ve İncil’in benzeri olan Kur’an’ı da korumuştur. Bu bağlamda Kur’an’ın ayetleri de zamanla değişime uğrayamayacaktır. Bu yüzden Kur’an’da yer alan muhkem ve müteşabih ayetlerin doğru bir şekilde anlaşılması ve yorumlanması büyük önem taşır.
Yüce Allah’ın kelamı olan Kur’an, birbirinden farklı türde ayetleri içinde barındırır. Bu ayetlerin iki tanesi önemlidir. Bunlar; muhkem ve müteşabih ayetlerdir. Bu iki grup ayet, Yüce Allah’ın farklı anlam katmanlarını ifade eder. Diğer eski kutsal kitaplar, zamanla bozulmuş ve içerdikleri gerçek manalarından uzaklaşmıştır. Bu yüzden Kur’an, hem eski kitapların benzeri olan hem de kıyamete kadar da değişime uğramayacak olan tek kutsal kitaptır.
Muhkem Ayet Nedir?
Muhkem ayetler, kesin bir anlam taşıyan ve bu anlamın üstünde başka bir anlam barındırmayan ayetlerdir. Bu ayetlerin son derece açık ve anlaşılır bir yapısı vardır. Bu sebepten dolayı da tefsir edilmelerine veya farklı bir yoruma ihtiyacı yoktur. Örneğin; “Ben Allah’tan başka ilah yoktur” şeklindeki ayet açık ve net bir şekilde tevhidi ifade eder. Aynı zamanda bu ayet tefsire de ihtiyaç duymaz.
Kur’an’ın yarısı oranında bir bölümünü muhkem ayetler oluşturur. Yani yarısı oranında olan diğer ayetler ise müteşabih yani mecaz anlam içerir.
Muhkem Ayetlere Örnekler
Aşağıda yer alan muhkem ayetler, birbirinden farklı konuları ele alır.
- “Ben Allah’tan başka ilah yoktur” (Muhammed suresi 19)
- “O yalnızca bir tek ilahtır. Ondan başka ilah yoktur” (Bakarah suresi 255)
- “O size ancak yeminlerinizi boymanız halinde günah işler” (Bakara suresi 225)
- “Sadece sizin için oruç tutmak yazıldı” (Bakara suresi 183)
- “Zekâtı verin” (Bakara suresi 43)
- “Faiz yiyen kimseler, kıyamette ancak kalkmış gibi olur” (Bakara suresi 275)
- “Zina eden kadın ve zina eden erkek, her biri için yüz sopa vurun” (Nur suresi 2)
- “Kendinize zulmetmeyin” (Bakara suresi 54)
- “Hac, insanların bildiği aylardadır” (Bakara suresi 197)
- “Mülk O’nundur” (Teğabun suresi 1)
Müteşabih Ayet Nedir?
Müteşabih ayetler, mecaz anlam içerir. Bu ayetlerin tam olarak ne anlama geldiği ise bilinemeyebilir. Kimi zaman bu ayetlerin açıklanması da mümkün olmayabilir. Bu yüzden müteşabih ayetlerin tam manası sadece Yüce Allah tarafından bilinir.
Kimi zaman müteşabih ayetler, mecaz anlamlarının yanı sıra açık bir şekilde başka bir manayı da içinde barındırabilir.
Müteşabih Ayetlere Örnekler
Aşağıda yer alan müteşabih ayetlerin açıklanması Kur’an’da yer almaz. Ancak bu ayetlerin mecaz anlamları bazı tefsirlerde bulunur.
- “Rahman, arşa istiva etmiştir” (Taha suresi 5)
- “Onların elleri, bu günce bizlere konuşurlar” (Yasin suresi 65)
- “Ellerinin sahip olduğu ne varsa hepsi kıyamette onlara konuşacaktır” (İsra suresi 13)
- “O gün sura üfürülür, kabirlerden kalkıp Rabblerinin huzuruna yürürler” (Yasin suresi 51)
- “Yüzleri o gün ak olanlar vardır” (Al-i İmran suresi 106)
Muhkem ve Müteşabih Ayetlerin Önemi
Muhkem ve müteşabih ayetler, Yüce Allah’ın kelamı olan Kur’an’ın ayrılmaz bir bütünüdür. İkisinin de kendine has önemi vardır.
Muhkem Ayetlerin Önemi
Muhkem ayetler, kesin bir anlam taşır ve hiçbir şekilde değişime uğrayamaz. Bu sebepten dolayı da kişilerin din anlayışını büyük ölçüde etkiler. Aynı zamanda muhkem ayetler Yüce Allah’a dair önemli bilgiler sunar.
Müteşabih Ayetlerin Önemi
Müteşabih ayetler ise mecaz anlam içerir. Bu yüzden tefsir edilebilirler ancak tam olarak açıklanamayabilirler. Bu noktada kişilere düşen görev ise bu ayetlerin açıklamasını Yüce Allah’ın bilip bilmeyeceği bilgisi çerçevesinde kabul etmektir.
Müteşabih ayetlerin mecaz anlamını bilmemek kişileri İslam’a dair kuralları yerine getirmekten alıkoymaz. Bu sebepten dolayı da bu ayetlerin tam manasının bilinememesi bir eksiklik değildir. Önemli olan Yüce Allah’ın kelamı olan Kur’an’ın tümüne bağlı kalmaktır.