Literatür Taraması Nedir?
Literatür taraması, belirli bir konu üzerinde daha önce yapılmış çalışmaların toplanması, analiz edilmesi ve sistematik bir şekilde düzenlenmesidir. Bu süreç, akademik yazımın temel taşlarındandır ve bir tez, makale veya projeye zemin hazırlamak adına oldukça kritik öneme sahiptir. Literatür taraması yaptıktan sonra, araştırmacı mevcut bilgileri değerlendirme ve kendi katkılarını belirleme fırsatı bulur. Tez yazacak olan öğrenciler için, literatür taraması aşaması, boşa geçen zamanları en aza indirgeyerek etkili bir çalışma ortamı oluşturur.
Literatür taraması yaparken birçok kaynağa erişim sağlamak gerekir. Hakemli ve hakemsiz dergiler, akademik makaleler, tezler ve kütüphanelerde bulunan kitaplar taranarak, ilgili konuda ne tür çalışmalar yapılmış olduğu hakkında bilgi edinilir. Bu bilgi toplama süreci, tezin ilerde kullanılacak kısmında büyük bir destek sağlar. Sadece kaynak toplamakla kalmaz, aynı zamanda bu kaynakların kendi araştırma alanına nasıl bir katkıda bulunacağını anlamanıza da yardımcı olur.
Tez yazımı sürecinin başlangıç noktası olan literatür taraması, yapılandırılmış bir araştırma yapma becerisini de geliştirir. Araştırmacılar, hangi konuların üzerinde çalışıldığını, hangi konuların üzerinde daha fazla çalışma yapılması gerektiğini belirleyerek, literatüre katkıda bulunabilirler. Literatür taraması esnasında elde edilen veriler, araştırmanın temel argümanlarını güçlendirmek için kullanılır.
Literatür Taraması Nasıl Yapılır?
Literatür taraması gerçekleştirmek için öncelikle bir tez konusunun belirlenmesi oldukça önemlidir. Belirlenen konu, araştırma alanınıza uygun ve elde edilebilir olması gerekmektedir. Öncelikle üniversitenizin kütüphanesine giderek veya çevrimiçi kütüphaneleri araştırarak, ilgili kaynakları bulabilirsiniz. Kütüphanelerde mevcut veritabanları, kitaplar ve makaleler üzerinden kapsamlı bir arama yaparak, hedeflediğiniz konuyla ilgili çalışmaları toplayabilirsiniz.
Literatür taraması sırasında dikkat edilmesi gereken önemli unsurlardan biri de not almaktır. Elde edilen her kaynağın içeriği hakkında kısa bilgiler almak, hangi sayfalarda hangi konuların ele alındığını not etmek, analiz ve değerlendirme sürecinin hızlanmasına yardımcı olur. Literatür taramasında hangi kaynakların alındığını ve bu kaynakların tezin hangi kısmında nasıl kullanılacağını belirtmek, araştırma sürecinin daha planlı ilerlemesini sağlar.
Özellikle tez danışmanları, öğrencilerden kullandıkları kaynakların PDF formlarını talep edebilmektedirler. Bu nedenle literatür taramanızın sonuçlarını PDF veya Word formatında düzenlemeniz, hem kendi çalışmalarınızı hem de tez danışmanınıza sunum sürecinde büyük kolaylık sağlayacaktır. Literatürde yer alan önemli bilgileri ve verileri sistematik bir şekilde düzenlemek, tezin temel yapı taşlarını oluşturacak ve araştırmanın başarısı açısından kritik bir rol oynayacaktır.
Literatür Taraması Örnekleri
Literatür taraması örnekleri, öğrencilerin kendi çalışmalarında referans alabileceği kaynaklardır. Bir literatür taraması örneği hazırlanırken, araştırmanın temel unsurlarını, kullanılan metodolojiyi ve elde edilen bulguları açık bir dille ifade etmek önemlidir. Örneğin; bir akademik çalışma için hazırladığınız literatür taramasında, kaynakları belirli bir düzene göre sıralamak, okuyucunun ve danışmanınızın konuyu kavramasını kolaylaştırır.
Bir literatür taraması örneği oluştururken, öncelikle konu başlıklarını belirleyerek başlamanız önerilir. Daha sonra her bir başlık altında mevcut literatürü ele alarak, farklı araştırmaların bulgularını karşılaştırabilirsiniz. Bu tür bir yapı, sadece veri toplamaktan öte, bu verilerin anlamlı bir şekilde yorumlanmasına da olanak sağlar. Örnek bir literatür taraması aşağıdaki başlık düzenini örnek alabilir:
- Konu Başlığı 1: Literatürde Yer Alan Çalışmalar
- Konu Başlığı 2: Metodolojik Yaklaşımlar
- Konu Başlığı 3: Elde Edilen Bulgular
Her bir başlık altında o konu ile ilgili yapılan farklı çalışmalara yer verilebilir. Örneğin, ilk başlık altında söz konusu konuyla ilgili daha önce yapılmış olan akademik çalışmaların ana hatları kısa notlarla aktarılabilir.
Literatür Taramasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Literatür taraması yaparken göz önünde bulundurulması gereken bazı önemli noktalar vardır. Öncelikle, kullanılan kaynakların güvenilir ve geçerli olması gerekmektedir. Hakemli dergiler ve akademik kitaplar, yapılan çalışmalar için en güvenilir kaynaklar arasında yer alır. Bu nedenle, araştırmada kullanacağınız kaynakların geçerliliğini mutlaka kontrol etmelisiniz.
Ayrıca, literatür taraması sırasında kaynakların güncelliği de önemlidir. Eski kaynakların bazı durumlarda güncel durumları yansıtmayabileceğini unutmamak gerekmektedir. Dolayısıyla, mümkün olduğunca güncel kaynaklar tercih edilmeli ve yalnızca geçmiş çalışmalara odaklanılmamalıdır. Güncel kaynaklar, tezinizde ele alacağınız sorunlar üzerinde daha sağlam bir argüman yaratmanıza imkan tanır.
Sistematik bir çalışma yürütmek açısından bir diğer önemli nokta, toplanan verilerin organize bir biçimde sunulmasıdır. Elde ettiğiniz bulgular ve literatür notlarınızı kategorilere ayırarak veya temalar halinde gruplandırarak düzenlemek, daha akıcı bir okuma deneyimi sunacaktır. Ayrıca, bu düzen sayesinde tezin yazım sürecinde referans alacağınız önemli noktaları kolayca bulabileceksiniz.
Sonuç
Literatür taraması, bir araştırma projesinin veya tezinin başarıya ulaşması için kritik bir adımdır. İyi bir literatür taraması yapıldığında, araştırmacı mevcut bilgi birikimini kullanarak daha sağlam bir temel oluşturur. Özetle, literatür taraması hem bilgi toplama hem de analiz etme sürecidir. Bu nedenle öğrenciler, literatür taramalarına gereken önemi vermeli ve bunu sistematik bir şekilde yürütmelidir.
Sonuç olarak, etkili bir literatür taraması için konunun belirlenmesi, güvenilir kaynakların kullanılması ve verilerin doğru bir şekilde analiz edilmesi önem taşır. Gerçekleştirilen literatür taraması, sadece tez yazım sürecinde değil, tüm akademik çalışmalarınızda size rehberlik edecektir. Doğru yöntemlerle toplanmış veriler, araştırmalarınızda sizi bir adım öne geçirecektir ve akademik yazındaki başarınızı artıracaktır. Bu nedenle, literatür taramanızı titizlikle planlayarak, düzenli bir şekilde gerçekleştirmek en önemli faktörlerden biridir.