Literatür taraması, akademik araştırmaların vazgeçilmez bir parçasıdır. İyi yapılmış bir literatür taraması, araştırmacılara mevcut çalışmalar hakkında derinlemesine bir bilgi sunarken, aynı zamanda kendi çalışmalarını da konumlandırmalarına yardımcı olur. Bu makalede, literatür taramasının ne olduğu, nasıl yapıldığı ve etkili bir literatür taraması örneği üzerinde duracağız.
Literatür Taramasının Önemi
Bir literatür taraması, belirli bir konu hakkında daha önce yapılmış araştırmaları keşfetme ve anlama sürecidir. Bu, araştırma sorunuzu tanımlamanıza, bu konuda hangi bilgilerin mevcut olduğunu anlamanıza ve araştırmanızı destekleyecek kaynakları belirlemenize olanak tanır. Ayrıca, tipik bir literatür taraması aşağıdaki avantajları sunar:
- Mevcut araştırma boşluklarını belirleme
- Kendi çalışmanızın önemini vurgulama
- Farklı bakış açıları ve yöntemler hakkında bilgi edinme
Literatür taraması, araştırma sürecinin başlangıcında yapılmalıdır. Bu, sizi araştırma sorunuza daha iyi bir şekilde odaklamanıza yardımcı olur ve ilerideki aşamalarda daha fazla rehberlik sağlar.
Literatür Taraması Nasıl Yapılır?
Literatür taraması yapmak için belirli adımları izlemek önemlidir. Bu adımlar şunlardır:
- Konu Belirleme: Öncelikle, araştırmak istediğiniz konuyu net bir şekilde tanımlayın. Bu, literatür taramanızın odak noktasını oluşturacaktır.
- Kaynak Araştırması: Konunuzla ilgili akademik makaleler, kitaplar, tezler ve raporlar gibi kaynakları araştırın. Veri tabanları ve kütüphaneler bu aşamada büyük yardımcıdır.
- Veri Toplama: Seçtiğiniz kaynaklardan notlar alın ve önemli bilgileri belirleyin. Bunlar, tez konusu, yöntemler, sonuçlar ve önerilen alanlar gibi unsurları içerebilir.
- Analiz ve Sentez: Topladığınız verileri analiz edin ve bir araya getirin. Hangi konuların tekrarlandığını, hangi sorunların ortaya çıktığını ve hangi çalışmalara dikkat etmeniz gerektiğini değerlendirin.
- Raporlama: Son olarak, bulgularınızı ve analizlerinizi yazın. Bu aşamada, literatür taramanızın ana noktalarını vurgulayan bir rapor hazırlamak önemlidir.
Literatür Tarama Örneği
Örnek olarak, bir lisans tezi konu literatür taraması üzerinden ilerleyelim:
Konu: İnternet Bağımlılığı ve Gençler
Öncelikle, internet bağımlılığı üzerine yazılmış makaleleri ve araştırmaları derleyelim. Bu aşamada aşağıdaki önemli bilgileri göz önünde bulundurmalıyız:
- Bağlılık tanımları ve ölçüm yöntemleri
- Gençlerdeki internet kullanım alışkanlıkları
- Fiziksel ve psikolojik etkiler
- Çözüm önerileri ve önerilen müdahale yöntemleri
Bu noktada, şu araştırmaların sonuçlarına dikkat etmemiz önemlidir:
- Araştırma 1: Gençlerin sosyal medya etkileşimleri ve bireysel psikolojik durumu üzerine yapılan bir çalışma, internet bağımlılığının yalnızlık hissini artırdığını ortaya koymaktadır.
- Araştırma 2: İnternet bağımlılığına yol açan faktörleri inceleyen bir başka çalışma, bu bağımlılığın aile dinamikleriyle ilişkilendirildiğini göstermektedir.
Literatür Taraması Yazımı
Literatür taramanızın yazım aşamasında, konuları bir araya getirerek derli toplu bir rapor oluşturmanız önemlidir. Bu süreçte aşağıdaki şablonu kullanabilirsiniz:
- Giriş: İnternet bağımlılığının tanımı ve öneminin belirtilmesi.
- Literatür: Hedeflenen makalelerden ve çalışmalarından elde edilen ana bulguların özetlenmesi.
- Sonuçlar: Elde edilen bilgilerin sentezlenmesi ve çözüm önerilerinin belirtilmesi.
Sonuç
Literatür taraması, akademik araştırmaların güçlü bir temelini oluşturur. Doğru yapıldığında, araştırmacılara mevcut bilgi birikimini görselleştirerek kendi çalışmalarını daha anlamlı hale getirme fırsatı sunar. Hem öğrenciler hem de profesyoneller için önem arz eden bu süreç, kaynakların etkili bir şekilde değerlendirilmesi ile bilgiye ulaşım sürecini hızlandırır. Konunuzla ilgili daha fazla bilgi edinmek ve etkili literatür taramaları yapmak için önerilen adımları takip edebilir ve müfredat veya profesyonel ihtiyaçlarınıza göre özelleştirebilirsiniz.