Giriş
Kültürel etkileşim, iki veya daha fazla kültürün birbirini etkilemesi ve bu etkileşim sonucu kültürler arasında değişim yaşanmasıdır. Tarihin başlangıcından günümüze kadar birçok kültür birbirinden etkilenmiş ve çeşitli değişimler yaşamıştır. Kültürel etkileşim; savaşlar, göçler, ticaret ve keşifler gibi çeşitli nedenlerle gerçekleşebilir. Kültürel etkileşim sonucunda alışveriş kültürü, yemek kültürü, müzik türleri ve din gibi birçok alanda değişim yaşanır. Bu yazıda, farklı kültürel etkileşim örnekleri ve bu etkileşimlerin sonuçları detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
1. Kültürel Etkileşim Örnekleri
Hint ve Avrupa Kültürü Arasındaki Etkileşim
İngilizlerin Hindistan’ı 19. yüzyılda sömürgeleştirmesiyle birlikte İngiliz kültürü Hint kültürü üzerinde önemli bir etki yaratmıştır. Bu etki günümüzde hâlâ devam etmektedir. İngilizce, Hindistan’ın resmi dillerinden biridir ve ülke genelinde yaygın bir şekilde konuşulmaktadır. Ayrıca Hintlilerin çoğu, İngilizce kökenli isimler taşır. Sömürge döneminin en belirgin özelliklerinden biri de eğitim sisteminde meydana gelen değişimdir. İngilizler, Hindistan’daki eğitim sistemini değiştirmiştir. Bu değişim sonucunda okuma yazma oranı artmış ve kadınlar eğitim alabilmiştir.
Amerika ve Meksika Kültürü Arasındaki Etkileşim
Amerika’nın 1848’de Meksika Savaşı’nı kazanmasıyla birlikte Amerika ile Meksika arasında büyük bir kültürel etkileşim yaşanmıştır. Bu savaşın ardından Meksika topraklarının büyük bir kısmı Amerika Birleşik Devletleri’ne katılmıştır. Dolayısıyla Meksika kültürü, Amerikan kültürünün önemli bir parçası haline gelmiştir. Amerika’nın batısındaki yemek kültürünün en önemli örneklerinden biri olan taco, Meksika kökenli bir yemektir. Bunun yanı sıra, Amerika’da yaygın olarak konuşulan İspanyolca, Meksika’dan gelen göçmenlerin etkisiyle günlük hayatta yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır.
İslam Medeniyeti ve Batı Kültürü Arasındaki Etkileşim
İslam medeniyetinin gelişim göstermeye başladığı dönemlerde Batı’nın karanlık çağlar içinde olması nedeniyle Arap kültürü oldukça gelişmiştir. Bu dönemde İslam medeniyetinin etkisiyle Arapça ve Batı dillerinin birçok kelimesi birbirine girmiştir. Felsefe alanında da oldukça ilginç gelişmeler yaşanmıştır. Aristoteles’in eserlerinin Latince’ye çevrilmesiyle birlikte Avrupa’daki üniversitelerde felsefi çalışmalar başlamıştır. 13. yüzyılda dönemin en iyi bilim insanlarından Thomas Aquinas, Aristo’nun eserlerini inceleyerek Skolastik felsefenin temellerini atmıştır.
Türk ve Yunan Kültürü Arasındaki Etkileşim
Türkler Anadolu’ya ilk adımlarını attıkları günden itibaren bizanslılarla komşu olmuş ve birçok alanda etkileşim yaşamıştır. Bu etkileşimin en belirgin özelliği ise yemek kültürüdür. Türkler tarafından benimsenen yemeklerin başında zeytinyağlılar gelir. Ayrıca yoğurtlu yemeklerin çoğu da bizanslılardan Türk mutfağına geçmiş yemeklerdir.
Çin ve Japon Kültürü Arasındaki Etkileşim
Tarihte Çin’in gelişen ekonomik ve askeri gücü nedeniyle çevresindeki ülkeleri etkilemesi kaçınılmaz olmuştur. Bu ülkelerin başında Japonya gelir. MÖ 5. yüzyılda başlayan bu etki, MS 9. yüzyıla kadar sürmüştür. Bu dönemde Japonlar tarafından benimsenen geleneklerin başında yazı sistemi gelir. Japonca’da kullanılan Kanji harfleri, klasik Çince kökenlidir.
2. Kültürel Etkileşimin Sonuçları
Kültürel etkileşim; iki veya daha fazla kültürün birbirini etkilemesi ve bu etkileşim sonucu kültürler arasında değişim yaşanmasıdır. Kültürel etkileşimin sonucunda alışveriş kültürü, yemek kültürü, müzik türleri ve din gibi birçok alanda değişim yaşanır.
Alışveriş Kültürü
Kültürel etkileşimin sonucu farklı alışveriş alışkanlıkları gelişmiştir. Örneğin Türkiye’nin farklı coğrafi konumlarda yer alması nedeniyle birçok farklı kültürle etkileşime girmesi sonucu hem geleneksel hem de modern alışveriş biçimleri ortaya çıkmıştır. Geleneksel alışveriş biçimlerinden biri pazarlardır. Türkiye’deki birçok şehirde yer alan geleneksel pazarlar hem yerli hem de yabancı turistler tarafından sıklıkla ziyaret edilmektedir.
Yemek Kültürü
Kültürel etkileşim sonucunda farklı mutfakların yemekleri birbirine girmiştir. Farklı mutfakların yemeklerinin birbirine girmesi sonucunda yeni tatlar ortaya çıkmıştır. Örneğin Türk mutfağında yer alan bazı zeytinyağlılar bizanslılardan gelmiştir.
Müzik Türleri
Kültürel etkileşimin sonucu farklı müzik türleri de ortaya çıkmıştır. Örneğin MÖ 4 yüzyılda başlayan Roma’nın Anadolu’yu fethetmesiyle birlikte Roma kültürü bölgedeki halkları etkilemeye başlamıştır. Bu etkinin sonucu olarak Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde Roma müziği benimsenmeye başlanmış ve böylece Roma müziği Anadolu müziğinin önemli bir parçası haline gelmiştir.
Din
Kültürel etkileşim sonucunda dini inançlar da birbirini etkilemiştir. Örneğin Türklerin İslamiyet’i kabulünden sonra Orta Asya’daki Türk toplulukları arasında İslamiyet hızla yayıldı.