Konversiyon bozukluğu nedir? sorusu sıklıkla sorulur. Konversiyon bozukluğu, sigara bırakma tedavisi gibi psikolojik sebeplerden kaynaklanan fiziksel belirtilerle kendini gösteren bir tür psikiyatrik hastalıktır. Daha çok stres ve travmaya bağlı olarak ortaya çıkan konversiyon bozukluğunda felç, bayılma, nöbet geçirme ve görme bozukluğu gibi fiziksel belirtiler ortaya çıkar. Konversiyon bozukluğu belirtilerinin psikiyatrik ve fiziksel testlerle değerlendirilmesi önemlidir. Konversiyon bozukluğu tedavisinde, belirtileri kontrol altına almak için fizik tedavi ve psikoterapi yöntemleri kullanılır. Bu yazımızda konversiyon bozukluğu neden olur, belirtileri nelerdir, tanı ve tedavisi nasıldır konusunu ele aldık.
Konversiyon Bozukluğu Nedir?
Konversiyon bozukluğu, stres ve travma gibi psikolojik faktörlerin bedende neden olduğu farklı fiziksel rahatsızlıklar ile seyreden bir tür psikiyatrik hastalıktır. Konversiyon bozukluğu, nevrotik bozukluklar arasında yer alır. Genellikle stres, kaygı veya travmatik bir olay sonrasında ortaya çıkan konversiyon bozukluğunda, bedensel bir rahatsızlık olmamasına rağmen felç, bayılma, nöbet geçirme, görme bozukluğu gibi fiziksel belirtiler görülür. Genellikle genç kadınlarda daha fazla görülen konversiyon bozukluğu, çocuklarda da görülebilir.
Konversiyon Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Konversiyon bozukluğunda görülen fiziksel belirtiler değişkenlik gösterir. Konversiyon bozukluğu belirtileri şunlardır:
- Felç: Konversiyon bozukluğu belirtilerinin çoğu sinir sistemi ile ilgilidir. Bu nedenle hareketlerde kısıtlama ve kaslarda zayıflık gibi felç türü belirtiler görülebilir.
- Bayılma: Bayılma ve bilinç kaybı konversiyon bozukluğu belirtileri arasında yer alır.
- Nöbet geçirme: Kontrolsüz bir şekilde nöbet geçirme konversiyon bozukluğu belirtileri arasında sayılabilir.
- Görme bozukluğu: Konversiyon bozukluğu nedeniyle oluşan zihinsel rahatsızlıklar kişinin görüşünü etkileyebilir. Bu nedenle görme kaybı, çift görme ve bulanık görme konversiyon bozukluğu belirtilerindendir.
- Duyma kaybı: Konversiyon bozukluğu nedeniyle işitme duyusu etkilenebilir. Bu nedenle kişinin kulaklarında çınlama ya da işitme kaybı yaşanabilir.
- Denge problemi: Konversiyon bozukluğu nedeniyle yaşanan denge problemi kişinin yürürken düşmesine sebep olabilir.
- Mide bulantısı: Konversiyon bozukluğunda mide bulantısı ve kusma gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları da ortaya çıkabilir.
- Yorgunluk: Konversiyon bozukluğu yorgunluk hissi yaratabilir.
Konversiyon Bozukluğu Neden Olur?
Konversiyon bozukluğuna neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemekle birlikte genellikle stres, kaygı veya travmatik bir olay sonrasında ortaya çıktığı düşünülmektedir. Çoğunlukla bilinçaltında oluşan travmaların bedende fiziksel rahatsızlıklara yol açması olarak tanımlanan konversiyon bozukluğunun nedenleri arasında yaşanan önemli olaylar da vardır. Ayrıca çocukluk döneminde yaşanan istismarlar, 35 yaş altında olmak, kadın olmak ve nörolojik hastalık öyküsünün olması konversiyon bozukluğuna yatkınlık oluşturan faktörlerdir. Şu durumlar konversiyon bozukluğu tetikleyebilir:
- Aile içi şiddet ve istismar
- Kişinin kendisinin veya yakınlarının başına gelen kazalar
- Ciddi hastalıklar
- Tıbbi müdahale gerektiren durumlar
- Travma sonrası stres bozukluğu
- Bir yakının kaybı
- Ayrılık ya da boşanma
- İş kaybı
- Sosyal çevrede yaşanan değişimler
- Baskı yaratan sorumluluklar ve sınav stresi
- Kronik ağrı
- Önemli olaylar ya da baskıcı hayat koşulları
- Migren atakları veya migren krizi
Konversiyon Bozukluğu Teşhisi Nasıl Konur?
Konversiyon bozukluğu teşhisi konusunda birden fazla uzman hekim tarafından yapılan değerlendirmelere ihtiyaç duyulur. Teşhis sürecinde şu yöntemler uygulanır:
- Nörolojik muayene: Sinir sistemini etkileyebilecek problemler açısından nöroloji uzmanı tarafından yapılan muayenedir.
- Tıbbi muayene: Fiziksel bir hastalığın varlığı açısından tüm vücut sisteminin değerlendirilmesidir.
- Psikiyatrik muayene: Ruh sağlığı uzmanı tarafından kişinin ruhsal durumunu değerlendirmek için uygulanan muayenedir.
- Tıbbi testler: Kan testleri, elektroensefalogram (EEG) gibi görüntüleme testleri de yapılabilir.
- Davranışsal testler: Psikologlar tarafından uygulanan testlerdir.
Konversiyon Bozukluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kişiye özel yöntemlerle konversiyon bozukluğu tedavisi yapılır. Tedavi sürecinde şu yöntemler uygulanır:
- Pskoterapi: Bireysel terapi ile bilinçaltında oluşmuş travmaların gün yüzüne çıkartılması sağlanarak, kişinin sorunlarıyla yüzleşmesi sağlanır.
- Fizik tedavi: Konversiyon bozukluğunun neden olduğu fiziksel rahatsızlıkları kontrol altına almak için uygulanır.
- İlaç tedavisi: Antidepresan ve anksiyolitik ilaçlar kullanılabilir.