İletişim Öğeleri ve Örnekleri

İletişim Nedir?

İletişim, bir bilgiyi söz, yazı veya işaret yoluyla üretme, anlamlandırma ve aktarma sürecini ifade eder. İletişimin gerçekleştirilmesi için var olması gereken üç temel unsur vardır: gönderici, alıcı ve ileti (bilgi). İlk insanlardan bugüne kadar uzanan bir tarihçesi olan iletişim, çağlar boyunca farklı şekiller almış ve evrimleşmiştir. Günümüzde ise iletişim kurmanın pek çok yolu mevcutken, dil aracılığıyla kurulan iletişim en etkili ve yaygın yöntemdir. Duygu, düşünce ve isteklerin aktarılması, dil kullanılarak en doğru şekilde gerçekleşir.

İletişim, sadece sözel ya da yazılı bir aktarım değil, aynı zamanda non-verbal (sözsüz) iletişim biçimlerini de içerir. Örneğin, vücut dili, mimikler ve ses tonu gibi ögeler de iletişim şekilleridir. Bu nedenle, etkili bir iletişim için sadece dil bilgisi yeterli değildir; dinleme, anlama ve geri bildirim verme yetenekleri de kritik öneme sahiptir.

İletişimin öğeleri şunlardır: gönderici, alıcı, ileti (mesaj), kanal, bağlam, geri bildirim (dönüt) ve kod. Bu öğelerin her birinin işlevi ve örnekleri, iletişim sürecinin nasıl gerçekleştiğini anlamamıza yardımcı olur.

İletişim Öğeleri

İletişim sürecinde yer alan ögeleri tek tek inceleyelim:

Gönderici

Gönderici, bilgiyi hazırlayan ve gönderen kişidir. İş hayatında bu, bir yöneticinin veya bir çalışanın olabilirken, sosyal hayatta bu bir birey ya da bir grup olabilir. Örneğin, bir öğrencinin öğretmenine yazdığı mektup durumunda, öğrenci iletişimin göndericisidir.

Gönderici, bilgiyi aktarırken hedef kitlesinin anlayacağı bir biçimde, hangi dil ve üslup ile ileteceğine karar vermek zorundadır. Bu nedenle, bağlantıların güçlü olması, alıcıyı tanıması ve iletişim bağlamını doğru belirlemesi gerekmektedir.

Bu durumda gönderici, hem bilginin sahibi olmalı hem de bunu etkin bir şekilde ifade etme yeteneğine sahip olmalıdır. Ayrıca, alıcının dikkatini çekebilecek bir biçimde iletisini sunmalıdır.

Alıcı

Alıcı, iletişim sürecinde gönderilen mesajı alan kişidir. Göndericinin iletiyi iletme biçimi alıcının anlaması üzerinde doğrudan etki eder. Alıcının içinde bulunduğu ruh hali, iletişi anlamlandırmasını etkiler. Örneğin, bir kişi stresliyken alınan bir mesajın algısı, o anki ruh haline göre farklılık gösterebilir.

Alıcı, iletinin kodunu doğru anlamak için göndericinin kullandığı dil bilgisine ve sosyal bağlama hakim olmalıdır. İletişim salt sese ve kulakla duyma olayından ibaret olmayıp, aynı zamanda iletişim menziline ve alıcının dikkatin iş süreçlerine de etki eden bir durumdur.

Alıcının, göndericinin iletimini değerlendirirken geri bildirimde bulunması da önemlidir. Geri bildirim, iletişimdeki etkili bir çözümleme ve iletişimin verimliliği açısından büyük rol oynar.

İleti (Mesaj)

İleti, iletişim sürecinde gönderici tarafından gönderilen bilgi, düşünce, duygu veya emirlerin genel adıdır. Gönderici, bir düşünceyi ya da hissettiği duyguları iletmek istediğinde bunu bir mesaj ile ifade eder. Mesajın içeriği iletişimin kalitesini ve etkisini belirleyen en önemli unsurlardan biridir.

Mesajı iletmenin pek çok yolu vardır: sözlü iletişim, yazılı iletişim, işaret dili, semboller gibi… Hangi türün tercih edileceği, bağlama, gönderici ile alıcı arasındaki ilişkiye ve iletinin içeriğine bağlıdır. Bu durum, örneğin resmi bir yazışma ile samimi bir sohbetin içeriğinin farklılık göstermesine neden olur.

İletinin etkili olması için, hem göndericinin hem de alıcının kullandığı dilin anlaşılır ve açık olması gerekir. Ayrıca, mesajın sunum şekli, iletişimin düzgün bir şekilde işlemine katkıda bulunur.

İletişim Öğeleri Örnekleri

İletişim ögelerini anlamak için bazı örnek olaylar üzerinden inceleyelim:

Örnek 1

İki arkadaş, Selin ve Alper okul kantininde karşılaşırlar. Selin: ‘Yarın matematik sınavımız varmış.’ Alper: ‘Öyle mi? Haberim yoktu. Hemen çalışmaya başlasam iyi olacak.’

Bu durumun iletişim öğeleri:

  • Gönderici: Selin
  • Alıcı: Alper
  • İleti: Matematik sınavı
  • Kanal: Dil
  • Bağlam: Okul kantini
  • Dönüt: Alper’in ders çalışmaya başlaması
  • Kod: Türkçe

Örnek 2

Yusuf ve Kenan aynı takımda futbol oynamaktadırlar. Yusuf: ‘Oğlum, sen ortada yapamıyon be! Sağ kanada geç bakiim.’ Kenan: ‘Tamam abi, geçiyom.’

Bu örnekte iletişim öğeleri şunlardır:

  • Gönderici: Yusuf
  • Alıcı: Kenan
  • İleti: Sağ kanada geçmek
  • Kanal: Dil
  • Bağlam: Futbol sahası
  • Dönüt: Kenan’ın sağ kanada geçmesi
  • Kod: Türkçe

Örnek 3

Bir başka örnekte Yusuf, futbol maçından sonra okul müdürüyle görüşür. Yusuf: ‘İyi günler hocam. Size güzel bir haberim var. Bugünkü maçı 3-2 kazandık.’ Okul müdürü: ‘Aferin çocuklar. Çok sevindim. Tebrik ederim.’

İletişim öğeleri:

  • Gönderici: Yusuf
  • Alıcı: Okul müdürü
  • İleti: Maçı kazanma bilgisi
  • Kanal: Dil
  • Bağlam: Okul
  • Dönüt: Okul müdürünün sevinmesi
  • Kod: Türkçe

Bağlam ve Geri Bildirim

Bağlam, iletişimin gerçekleştiği ortamı, gönderici ile alıcı arasındaki ilişkiyi, iletişimdeki psikolojik durumları ve iletişimin zamanını içerir. Bağlam, iletişimin doğru anlaşılması açısından kritik bir rol oynamaktadır. Örneğin, resmi bir ortamda kurulan iletişimin şekli, sosyal bir ortamda iletişime göre farklılık gösterebilir. Bu, iletişimin üslubunu ve içeriğini etkiler.

Geri bildirim, alıcının iletiyi anlamlandırması ve buna karşılık vermesidir. Bu geri bildirim, iletişim sürecinin sonucunu oluşturur ve iki taraflı bir iletişimin sağlıklı bir şekilde işlemesi için vazgeçilmezdir. Örneğin, okul müdürü Yusuf’a tebrik ederek, onun iletisinin alındığını ve anlaşıldığını göstermiştir.

İletişimde etkili bir geri bildirim verebilmek için alıcının iletiyi tamamen anlamış olması ve duygu durumunu belirtmesi gerekmektedir. İletişimin kalitesi, bu dönüşümler aracılığıyla güçlenmekte ve daha sağlam bir temele oturmaktadır.

Sonuç

İletişim, insan ilişkilerinin temelini oluşturan bir süreçtir. İletişim öğelerinizi anladığınızda, daha etkili bir iletişim kurma şansına sahip olursunuz. Gönderici, alıcı, ileti, kanal, bağlam, geri bildirim ve kod gibi ögeleri dikkate alarak, iletişiminizi daha sağlam ve verimli hale getirebilir, aynı zamanda iletişim sürecinde yapılan hataları minimize edebilirsiniz.

Her yaş ve sosyal gruptan kullanıcının iletişim becerilerini geliştirmesi, sosyal ilişkilerin kalitesini artıracak ve mevcut iletişim sorunlarını çözmede başarı sağlayacaktır. Diğer tüm beceriler gibi, iletişim de pratikle geliştirilebilecek bir alandır; bu nedenle çeşitli durumlarda iletişim kurma fırsatını değerlendirmek önemlidir.

Scroll to Top