HABERCİLİK DERS NOTLARI
GİRİŞ
Gazetecilik ve yayıncılık, toplumu aydınlatan ve bilgilendiren bir iletişim alanıdır. Bu alan, aynı zamanda eğlendirici unsurlar da barındırabilir. Toplumda farkındalık yaratmak ve kamuoyunu bilgilendirmek gibi işlevleri olan gazetecilik, bir meslek dalı olmanın ötesinde topluma hizmet eden bir sorumluluk alanıdır.
Toplumun çeşitli kesimlerinden kişilerin bu alanda görev alabilmesi mümkün olsa da, gazeteciliğin temel niteliklerini taşıyan kişilerin bu mesleği icra etmesi daha uygundur. Temel nitelikler şunlardır:
- Meraklılık
- Objektiflik
- Sorumluluk
- Yaratıcılık
- Disiplin
- Doğruluk
- Dürüstlük
- Empati yeteneği
- Kendini geliştirme isteği
HABER
Haberciliğin en önemli unsurlarından biri haberdir. Toplumu aydınlatan ve bilgilendiren haberciliğin temel taşı olan haber, yaşanan olayların gerçek ve doğru bir biçimde aktarılmasıdır.
DİNÇER’E GÖRE HABERİN TANIMI:
Haber, toplumda değişime neden olabilecek olay ve olguların zamanında, doğru ve eksiksiz olarak topluma iletilmesidir.
DİNÇER’İN HABER TANIMINDA VURGULANAN UNSURLAR:
- ZAMANINDA: Haberin hızlı ve anında iletilmesi gerekir.
- DOĞRU VE EKSİKSİZ: Olayın veya olgunun gerçeğe uygun şekilde aktarılması, eksik bilgi verilmemesi önemlidir.
- TOPLUMA: Haber, geniş kitlelere ulaşmayı hedefler.
- DEĞİŞİME NEDEN OLACAK: Haber, toplumsal değişime katkı sağlayacak nitelikte olmalıdır.
HABERİN GÖREVLERİ:
- Bilgilendirme
- Eğitme
- Kamuoyu oluşturma
- Düşünce engellerini kaldırma
- Toplumsal huzuru sağlama
- Savunmasızları koruma
- Düşünceleri karşılaştırma
- Denetleme
KAYNAK VE HABER YAZISI DERS NOTLARINDA HABER YAZISI KATEGORİLERİ:
- GÜNCEL HABERLER: Olayın gerçekleştiği anda veya hemen ardından verilen haberler. Örneğin: doğal afetler, kazalar, sağlık sorunları vb.
- KÜLTÜR-SANAT HABERLERİ: Konser, tiyatro, sergi gibi kültürel etkinlikler hakkında verilen haberler.
- SPOR HABERLERİ: Takım ve sporcuların performansı, maç sonuçları vb. hakkında verilen haberler.
- SİYASET HABERLERİ: Siyasi partilerin faaliyetleri, seçim sonuçları, mitingler vb. hakkında verilen haberler.
- EKONOMİ HABERLERİ: Piyasa gelişmeleri, ekonomik göstergeler, iş dünyası hakkında haberler.
- BİLİM-TEKNOLOJİ HABERLERİ: Bilimsel araştırmalar, yeni teknolojik gelişmeler hakkında haberler.
- SAGLIK HABERLERİ: Hastalıklar, sağlık sorunları, epidemiler hakkında haberler.
HABER YAZISI ÇEŞİTLERİ:
- KISACA HABER: 3-5 cümlelik kısa haberler. Örneğin: ölümler, doğumlar vb.
- BÜLTEN HABER: Gün içinde yapılan önemli olayların derlendiği haberler.
- GENİŞ HABER: Detaylı şekilde yazılmış kapsamlı haberler.
HABER YAZISI DERS NOTLARINDA HABERİN ÖĞELERİ:
- KİM (WHO): Olayın ya da olgunun gerçekleştiği kişi ya da topluluk.
- NE (WHAT): Olayın ya da olgunun kendisi.
- NEREDE (WHERE): Olayın ya da olgunun gerçekleştiği yer.
- NE ZAMAN (WHEN): Olayın ya da olgunun gerçekleştiği zaman.
- NEDEN (WHY): Olayın ya da olgunun gerçekleşme sebebi.
- NASIL (HOW): Olayın ya da olgunun gerçekleşme şekli.
Haberin bu beş öğesi (kim, ne, nerede, ne zaman) haberin anlaşılabilmesi için yeterlidir.
KISACA HABER YAZISI DERS NOTLARI HAKKINDA BİLGİ
Haber yazılarında genellikle beş unsura yer verilir: kim, ne, nerede, ne zaman ve neden-sonuç.
Haber metni; başlık, giriş paragrafı ve gelişme bölümü olmak üzere üç bölümden oluşur.
Haber metni yazım kuralları:
- Haber metni iki dikey satır boşluğu bırakılarak soldan başlamalıdır.
- Metin iki yana yaslanmalı veya satır sonlarında devrik satır bırakılmamalıdır.
- Paragraflar iki dikey satır boşluğu bırakılarak yeni bir satırdan başlanmalıdır.
- Başlık; büyük harflerle yazılmalı ve metinden ayrı bir paragraflık yer kaplamalıdır.
- Alt başlık; yine büyük harflerle yazılmalı ve başlıktan hemen aşağıda yer almalıdır.
- Tarih; büyük harflerle yazılmış alt başlığın hemen altında yer almalı ve metinden ayrı bir paragraflık yer kaplamalıdır.
- Tarih belirtilen yer gazetecinin bulunduğu yerse “(gazetenin adı) merkezinde”, belirtilen yer başka bir şehir ya da ülkedeyse oranın adıyla birlikte belirtilmelidir.
- Tarih ile metin arasında en az üç satır boşluk olmalıdır.
DERS NOTLARI YAZI TÜRÜ KURALLARI
KISACA HABER DERS NOTLARI YAZIM KURALLARI
- Ders notları anlaşılır ve akıcı bir dille yazılmalıdır.
- Ders notları resmi dil kurallarına uygun olarak yazılmalı; dil bilgisi, yazım ve noktalama işaretleri kurallarına dikkat edilmelidir.
- Tümceler anlam bütünlüğünü bozmayacak şekilde düzenlenmeli; devrik ya da eksik satırlar bırakılmamalıdır.
- Anlamca bütünlük oluşturan paragraflar aynı bölümde toplanmalı ve her bir paragraf iki dikey satır boşluğu bırakılarak düzenlenmelidir.
- Önemli yerlerin altı çizilmeli; tekrar edilmesi gereken bölümler de parantez içinde kısaca belirtilmelidir.
KISACA HABER YAZISI DERS NOTLARI ÖRNEKLERİ
KISACA HABER YAZISI DERS NOTLARI ÖRNEK KONULARI
HABER METNİ KONULARI:
- Açılış törenleri (fabrika, okul vb.)
- Kapanış törenleri (fabrika, okul vb.)
- Sözleşme imza törenleri
- Seminer, konferans gibi bilimsel etkinlikler
- Sergi açılışları
- Kazalar
- Doğal afetler (deprem, sel vb.)
- Salgın hastalıklar ve aşı çalışmalarının başlaması
- Ekonomi ve siyaset haberleri
- Bilim ve teknoloji alanında gelişmeler
KISACA HABER YAZISI DERS NOTLARI ÖRNEK HABERLER
1. ÖRNEK HABER:
Ülkemizin en büyük eğitim kampüsü açıldı
Açılışta konuşan Milli Eğitim Bakanı Selçuk, “Bu kampüs bize ve geleceğimiz olan çocuklara en
hızlı eğitimi sağlayacak” dedi.
Ülkemizin en büyük eğitim kampüsünün açılışı bugün yapıldı. Kampüsün açılışını Milli Eğitim Bakanı
hizmet verdi.
Dört ilçeye hizmet verecek dev eğitim kampüsü, tüm Türkiye’ye örnek olacak şekilde projelendirildi
yüzde yüz engelli uyumlu olarak tasarlandı.0
Bakan Selçuk, “Bu kampüs bize ve geleceğimiz olan çocuklara en hızlı eğitimi sağlayacak” diye
konuştuklarını aktardı.
2. ÖRNEK HABER:
Kütahya'nın Simav ilçesinde meydana gelen deprem sonucu çok sayıda bina hasar gördü.0
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), depremin merkez üssünün Simav ilçesi
yeraltı iki kilometre derinliği olduğunu bildirdi.0
Kütahya'nın Simav ilçesinde meydana gelen depremin ardından Kütahya Valisi Ali Çelik ile AK Parti
kütahya Milletvekili Ahmet Tan’a bilgi verildi.0
Vali Çelik, depremden etkilenen Simav ilçesinde hasar tespit çalışmalarının başlatıldığını
kaydetti.
3. ÖRNEK HABER:
similarities
Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki Teknik Anadolu Liseleri’nin düzenlediği ‘Uluslararası Mesleki
teknik Eğitim Öğrenci Yarışmaları’ Antalya’da başladı.0
Açılışını Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’un yaptığı yarışmalara Türkiye’nin yanı sıra Arnavutluk,
bulgaristan, gürcistan, kosova, kuzey makedonya, romanya ve srebrenika’dan bosna-hersek’in de aralarında
kabul ettiği sekiz ülke katılıyor.0
Yarışmada tatlı dekorasyonu, otomotiv teknoloji yarışması, kuaförlük yarışması gibi çeşitli branşlarda
yarışmalar düzenleniyor.
similarities
Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki Teknik Anadolu Liseleri’nin düzenlediği ‘Uluslararası Mesleki
teknik Eğitim Öğrenci Yarışmaları’ Antalya’da başladı.0
Açılışını Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’un yaptığı yarışmalara Türkiye’nin yanı sıra Arnavutluk,
bulgaristan, gürcistan, kosova, kuzey makedonya, romanya ve srebrenika’dan bosna-hersek’in de aralarında
kabul ettiği sekiz ülke katılıyor.0
Yarışmada tatlı dekorasyonu, otomotiv teknoloji yarışması, kuaförlük yarışması gibi çeşitli branşlarda
yarışmalar düzenleniyor.