Franchise Sözleşmesi Nedir?
Franchise sözleşmesi, bir işletmenin başka bir işletmeye kendi markası ve işletim sistemi ile iş yapma yetkisi verdiği hukuki bir belgedir. Bu tür sözleşmeler genellikle franchise veren (franchisor) ile franchise alan (franchisee) arasında imzalanır. Franchise veren, markasının tanınırlığını kullanarak yeni dağıtım kanalları oluştururken; franchise alan da daha önce oluşturulmuş bir iş modelini ve markayı kullanarak kendi işini yürütme fırsatı bulur.
Franchise sözleşmesinin temel bileşenleri arasında tarafların kimlikleri, sözleşmenin süresi, hak ve yükümlülükler, finansal konular, gizlilik koşulları ve sözleşmenin sona erme koşulları yer alır. Bu nedenle, bir franchise sözleşmesi oluştururken dikkatli olunması gereken birçok önemli nokta vardır.
Franchise sözleşmeleri, işletmeler arasında geniş bir yelpazede uygulanabilir; restoranlar, perakende mağazaları, hizmet sektörleri ve daha birçok alanda yaygın olarak kullanılır. Her bir franchise, kendi özel koşullarına ve gerekliliklerine göre şekillendirilmiş bir sözleşmeye sahip olabilir.
Franchise Sözleşmesi Örneği
Aşağıda, temel bir franchise sözleşmesi örneği ile bu sözleşmeyi hazırlarken dikkat edilmesi gereken noktalar sunulmaktadır. Bu örnek yalnızca bilgi sağlamakla birlikte, her olayın özgü koşulları dikkate alınarak özel bir sözleşme hazırlanması önerilmektedir.
FRANCHISE SÖZLEŞMESİ
TARAFLAR:
MADDE 1- Birinci taraf, ………………………………………….. adresinde faaliyet gösteren ………………… (bundan böyle “FRANCHISOR” olarak anılacaktır) ile ikinci taraf ise …………………………………………………………………………………. adresinde bulunan ……………………………………………………………… (bundan böyle “FRANCHISEE” olarak anılacaktır). Taraflar, aşağıda belirtilen şartlar çerçevesinde bir anlaşma yapmış bulunmaktadırlar.
TUTAR VE SÜRE:
MADDE 2- Franchise Bedeli: Organizasyonun kurulmasını, ek listede belirtilen ekipmanların teslimini ve işletmenin faal durumda devrini içeren bedeldir. Bu bedel, evlere servis veya hem evlere servis hem de restoran hizmetini kapsamaktadır ve toplamda …… TL tutarındadır.
Sözleşmenin Süresi: Anlaşmanın geçerlilik süresi, ……. yıl olarak belirlenmiştir.
FRANCHISOR’UN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
MADDE 3- Bu sözleşmenin kapsamını oluşturan hususlar arasında, franchisee tarafından üretilmesi planlanan menüde bulunan veya ilerleyen dönemlerde eklenen ürünlerin reçetelerinin öğretilmesi ve uygulanması, ayrıca sistem usulleri ve prensipleri doğrultusunda denetlenerek en üst düzeyde hizmet sunulmasının sağlanması yer almaktadır.
Franchisor ayrıca, işletmenin yukarıda belirtilen hizmetleri sunabilmesi için gerekli olan sabit kıymetler, donanım ve ekipmanın sağlanması, mutfak düzeninin iş akışına uygun bir şekilde tasarlanması amacıyla gerçekleştirileceğini taahhüt eder.
Franchisee’nin ürünle ilgili sorunları ortaya çıktığında, derhal çözüm getirilmesi için gereken önlemlerin alınması taahhüt edilmektedir.
FRANCHISOR’A AİT HAKLAR
MADDE 4- Sistem kurulumu ve işletmeye alma sürecinin başlatılması için sözleşme başlangıç tarihinde, peşin ve nakit olarak belirtilen tutarı …… Türk Lirası olarak tahsil edilecektir. Standart donanım, işletmeye alma ve öğretim ücreti kapsamında toplam ……… Türk Lirası tutarında ödeme alınacaktır.
İşletme, satış fiyatları, hizmet kalitesi, temizlik ve müşteri ilişkileri konularında her zaman denetleme yapma ve bilgisayar raporu alma hakkına sahiptir.
Bu bağlamda, franchise veren, franchise alanın iş yerinde sürekli bir denetim gerçekleştirme hakkına sahiptir. Bu, markanın kalitesinin ve müşteri memnuniyetinin korunması açısından kritik bir unsur olarak değerlendirilmektedir.
Franchise Sözleşmesi Yazılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Franchise sözleşmesi hazırlanırken, dikkat edilmesi gereken birçok önemli nokta bulunmaktadır. Bunlar arasında, yasal gereklilikler, tarafların yükümlülükleri, ödeme koşulları ve gizlilik bilgileri gibi unsurlar yer almaktadır. İşte franchise sözleşmesi yazımında göz önünde bulundurulması gereken bazı temel noktalar:
1. Tarafların Bilgileri: Sözleşmenin başında, franchise veren ve franchise alanın adları, adresleri ve iletişim bilgileri açıkça belirtilmelidir.
2. Sözleşmenin Süresi ve Yenilenmesi: Franchise sözleşmesinin geçerlilik süresi net bir şekilde belirlenmeli ve yenilenme koşulları açıklanmalıdır.
3. Finansal Koşullar: Franchise bedeli, ödeme planları ve diğer finansal yükümlülükler açıkça yazılmalıdır.
4. Yükümlülüklerin Tanımı: Her iki tarafın da yükümlülükleri detaylı bir şekilde tanımlanarak, olası uyuşmazlıkların önüne geçilmelidir.
5. Hukuki Geçerlilik: Sözleşmenin, yürürlükteki yasalara uygun olduğunun garanti edilmesi ve geçerli yargı yetkisinin belirtilmesi önemlidir.
Sonuç
Franchise sözleşmesi, bir işletmenin başarısını belirleyen önemli bir belgedir. Sözleşmenin içeriği, taraflar arasındaki ilişkileri, yükümlülükleri ve kurum içindeki denetim mekanizmalarını doğrudan etkilediğinden, dikkatli bir çalışma gerektirir. Bu nedenle, franchise sözleşmesi hazırlarken, alanında uzman bir avukattan destek almak, olası hukuki sorunları önlemek adına fayda sağlayacaktır.
Özellikle, sözleşme hazırlanırken gözden kaçırılan detaylar, gelecekte ciddi hukuki sorunlara yol açabileceğinden, her bir maddenin dikkatli bir şekilde ele alınması kritik öneme sahiptir.
Sonuç olarak, franchise sistemi, doğru uygulandığında her iki taraf için de karlı bir iş modeli sunar. Ancak, iyi yapılandırılmış bir sözleşme ile bu sistemin sağlıklı bir şekilde devam etmesini sağlamak mümkündür.