Ninni Nedir?
Ninni, çocukları uyutmak amacıyla söylenen, genellikle hece ölçüsüne uygun olarak ezgili bir şekilde ifade edilen şiirlerdir. Ninniler, anneler tarafından çocuklarını sakinleştirmek, uyumalarını sağlamak ve ağlamalarını durdurmak için kullanılır. Ninnilerin sözleri, çoğu zaman özel bir melodi eşliğinde söylenir ve bu sözler söyleneni belli olmayan geleneksel bir türdür.
Ninniler genellikle dörtlükler ve tekrar eden nakaratlardan oluşur. Bu yapısı, melodi ile birlikte çocukların ilgisini çeker. Ayrıca, anne ve babaların ruh halini de yansıtan bu eserler, geçmişten günümüze devam eden bir kültürel miras olarak önem taşır. Türk toplumunda ninniler, çocuk yetiştirmenin bir parçası olarak kabul edilir ve aile içinde geleneği sürdürmek amacıyla aktarılır.
Ninnilerin Özellikleri
Ninnilerin en belirgin özelliklerinden biri, basit ve sade bir dil kullanılmasıdır. Bu durum, çocukların anlamasını kolaylaştırarak onların dikkatini çekmeyi sağlar. Ninnilerin çoğu, çocukların düş gücünü harekete geçirecek unsurlar barındırır ve genellikle doğa, hayvanlar veya günlük yaşam temalarını işler.
Bir diğer önemli özellik ise uykuya geçişe yardımcı olan ritmik yapılarının olmasıdır. Ninnilerin melodik yapısı, çocukların sakinleşmesini ve uykuya dalmasını kolaylaştırır. Bu şarkıların, çoğu zaman tekrar eden bir koro veya nakarat kısımları olur; böylece çocuk, melodiyi duyar ve alışkanlık geliştirir.
Ninni Örnekleri
İşte bazı geleneksel ninni örnekleri:
1. Bebeğim
Bebeğim kocaman, onu tutamam.
Mamasını yemiyor, beni üzüyor.
Evcilik oynarken bana eş olur.
Hem anne hem baba hem kardeş olur.
2. Uyusun da Büyüsün
Çocuğum geceler yatağın,
Çağırır bir ninniye vücudunu.
Bu sesler gecelere,
Sanki bir ninni söyler.
3. Hey Develer Develer
Hey develer develer,
Peynirlidir pideler,
Yedi yedi dedeler,
Hani bize dediler.
4. Derin Gölde
Derin gölde biter kamış,
Uzar gider vermez yemiş,
Benim oğlum safi gümüş,
Kuzum nenni yavrum nenni.
5. Yavrum Gitti Teyzesine
Yavrum gitti teyzesine,
Teyzesi çok kibar hanım.
Altın koymuş çevresine,
Uyusun da büyüsün ninni.
Ninnilerin Tarihsel Gelişimi
Ninnilerin tarihçesi oldukça eskiye dayanır. Türk edebiyatında halk kültürü içerisinde yer alan ninniler, geçmişten günümüze aktarılmıştır. Geleneksel olarak halk arasında söylenen bu eserler, yazı ile kaydedilmeden önce ağızdan ağıza aktarılmıştır. Bu nedenle, ninnilerin farklı varyasyonları oluşmuştur.
Divanü Lügati’t Türk’te