Eşit aralıklı ölçek, bireylerin değerlendirme kriterlerine göre sıralanmasını sağlayan ve kriterler arasındaki mesafenin eşit olduğu bir ölçektir. Kısaca bireylerin değerlendirme kriterlerine göre sıralanmasını sağlayan ve kriterler arasındaki mesafenin eşit olduğu bir ölçek türüdür. Bu ölçek türünde notların ya da puanların bir anlamı vardır. Bu nedenle bir eksen üzerinde yer alabilirler.
Eşit aralıklı ölçek özellikleri:
- Kriterler arasında eşit mesafe vardır. Örneğin, 1 ile 2 arasında olduğu gibi 2 ile 3 arasında da eşit mesafe vardır.
- Notların ya da puanların bir anlamı vardır. Örneğin 3 notu 1 ile 2 notunun ortalaması gibidir.
- Sıfır noktası keyfidir. Yani, mutlak sıfır noktası yoktur.
Eşit aralıklı ölçek örnekleri:
- Fahrenheit sıcaklık ölçeği
- Kişilik envanterleri
- Zeka testleri
- Likert tipi anketler
Eşit Aralıklı Ölçek Nedir?
Eşit aralıklı ölçek, bir özelliğin ölçülmesinde kullanılan ve her bir değer arasındaki farkın anlamlı olduğu ölçektir. Bireylerin değerlendirme kriterlerine göre sıralanmasını sağlar. Bu sıralama kriterler arasında eşit mesafe olmasını sağlar.
Bu ölçek türünde notların ya da puanların bir anlamı vardır ve bu nedenle bir eksen üzerinde yer alabilirler. Yani puanlar veya notlar birbirinden farklı uzaklıklara sahiptir. Örneğin, 1 ile 2 arasında olduğu gibi 2 ile 3 arasında da eşit mesafe vardır.
Ölçekteki sıfır noktası mutlak sıfır noktası olmayıp keyfidir. Bu nedenle sıcaklık ölçme işlemlerinde eşit aralıklı ölçek kullanılır.
Eşit Aralıklı Ölçeğin Özellikleri Nelerdir?
Eşit aralıklı ölçek, sıcaklık gibi bazı ölçümlerde kullanılır. Eşit aralıklı ölçeğin bu ölçümlerde kullanılabilmesi için sahip olması gereken bazı özellikler vardır.
Eşit aralıklı ölçek özellikleri:
- Kriterler arasında eşit mesafe bulunur: Eşit aralıklı ölçeğin en önemli özelliği, ölçekteki her bir değer arasındaki farkın eşit olmasıdır. Örneğin, 1 ile 2 arasındaki mesafe ile 2 ile 3 arasındaki mesafe eşittir.
- Notların ya da puanların bir anlamı vardır: Ölçekteki her bir puan ya da not, o değeri ifade eden bir anlam taşır. Yani bu puanlar veya notlar birbirinden farklı uzaklıklara sahiptir. Örneğin, 3 notu 1 ile 2’nin ortalaması gibidir.
- Sıfır noktası keyfidir: Eşit aralıklı ölçeklerdeki sıfır noktası mutlak sıfır noktası değildir. Yani negatif değerler de alabilirler.
Eşit Aralıklı Ölçeklere Örnek Uygulamalar Nelerdir?
Tarihsel olarak, Fahrenheit sıcaklık ölçeği, eşit aralıklı ölçeğe en iyi örneklerden biridir. Ölçekteki her bir değer, belirli bir sıcaklığı temsil eder ve her bir değerin arasındaki fark eşittir.
Likert tipi anketler, kişilik envanterleri ve zeka testleri de eşit aralıklı ölçek örnekleridir. Bu tür testlerde her bir seçenek ya da madde arasında eşit mesafe bulunur ve her bir puanın ya da notun belirli bir anlamı vardır.
Eşit Aralıklı Ölçek Hangi Alanlarda Kullanılır?
Sıcaklık ölçümleri, psikoloji alanında kişilik envanterleri ve zeka testleri, sosyal bilimlerde ise sosyal anketler gibi birçok alanda eşit aralıklı ölçek kullanılır.
Eşit Aralıklı Ölçek Nasıl Oluşturulur?
Eşit aralıklı ölçek oluşturmak için öncelikle ölçmek istediğiniz özelliği belirlemeniz gerekir. Ardından, bu özelliği temsil eden kriterleri belirlemeniz gerekir. Bu kriterler arasında eşit mesafe olmasına dikkat edilmelidir.
Örneğin, sıcaklık ölçümü yapmak istiyorsanız, öncelikle ölçmek istediğiniz sıcaklığı belirlemelisiniz (örneğin dışarının sıcaklığı). Ardından, bu sıcaklığı temsil eden kriterleri belirlemelisiniz (örneğin soğuk, ılımlı, sıcak vb.). Bu kriterler arasında eşit mesafe olduğundan emin olmalısınız.
Son olarak, bu kriterlere karşılık gelen sıcaklık değerlerini belirleyerek eşit aralıklı ölçeği oluşturabilirsiniz.