Giriş
C# programlama dilinde koşullu ifadeler, programın akışını kontrol etmek için kullanılır. Bu ifadeler, belirli şartlara bağlı olarak farklı işlemler gerçekleştirmek amacıyla kullanılır. Bu makalede, If, Else ve Else If yapılarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Hem yapısal olarak, hem de gerçek hayattan örneklerle bu ifadelerin nasıl kullanıldığını göstereceğiz.
Programlama dillerinde şartlı ifadeler büyük önem taşımaktadır çünkü bu ifadeler sayesinde program akışı esnek hale gelir. Yazılımcılar, girdilere bağlı olarak hangi işlemlerin yapılacağını belirler. C#, bu nokta da oldukça güçlü bir dil olup, şartları kontrol etmek için farklı yöntemler sunmaktadır.
Örneğin, bir öğrencinin notunu değerlendiren bir programda If-Else yapısını kullanarak, öğrencinin geçip geçmediğine karar verebiliriz. Aynı şekilde, bir kullanıcıdan alınan sayı ile, sayının çift mi tek mi olduğunu belirlemek için de If-Else yapılarını kullanabiliriz.
If Yapısı
If yapısı, bir koşulun doğru olması durumunda belirli bir kod bloğunun çalıştırılmasını sağlar. Yapı, “if (şart) { işlemler }” şeklinde tanımlanır. Şart doğru olduğunda, süslü parantezler içinde tanımlanan işlemler gerçekleştirilir. Aşağıda basit bir örnek görebilirsiniz:
Console.Write("Notunuzu giriniz: ");
int not = int.Parse(Console.ReadLine());
if (not >= 50) {
Console.WriteLine("Geçtiniz.");
}Bu örnekte, kullanıcıdan alınan not 50 veya daha büyükse, program “Geçtiniz.” mesajını verecek. Eğer not 50’den küçükse, hiçbir işlem yapılmayacak ve program akışı sona erecektir.
If yapısının kullanımının temel özelliklerinden biri, şartların doğruluğuna göre programın akışını değiştirme yeteneğidir. Ayrıca, şart kısmı parantez içerisinde belirtilirken, süslü parantez kullanmak isteğe bağlıdır. Eğer sadece tek satırlık bir işlem yapılacaksa, süslü parantezi kullanmaya gerek kalmayabilir.
Else Yapısı
Else yapısı ise if koşulunun sağlanmadığı durumlarda çalışacak kod bloğunu tanımlar. If-Else yapısı, alternatif durumlar arasında geçiş sağlamak için sıklıkla kullanılır. Aşağıda bir örneği bulabilirsiniz:
Console.Write("Notunuzu giriniz: ");
int not = int.Parse(Console.ReadLine());
if (not >= 50) {
Console.WriteLine("Geçtiniz.");
} else {
Console.WriteLine("Kaldınız.");
}Bu örnekte, kullanıcıdan alınan not 50 veya daha büyükse “Geçtiniz.” mesajı yazdırılacak, aksi halde “Kaldınız.” mesajı gösterilecektir. Else yapısı, herhangi bir koşul gerçekleşmediğinde alternatif bir yol sunarak program akışını kontrol etmemizi sağlar.
Özetle, if yapısı belirli bir koşulun doğru olması durumunda çalışır; else ise bu koşulun yanlış olduğu senaryoları ele alır. Bu yapı sayesinde, kullanıcı etkileşimlerine ve değişken girişlere bağlı olarak esnek bir kontrol sağlar. Bu, yazılım geliştirmenin önemli bir parçasıdır.
Else If Yapısı
Eğer birden fazla koşul kontrol edilmesi gerekiyorsa, Else If yapısı kullanılır. Else If taşıdığı tatta, farklı koşulları sıralamaya ve her birine karşı farklı işlemler tanımlamaya yarar. Yapı, “if (şart) { işlemler } else if (yeni şart) { yeni işlemler } … else { varsayılan işlemler }” şeklinde tanımlanır.
Aşağıda, kullanıcının girdiği notu 100’lük sistemden 5’lik sisteme çeviren bir örnek verilmiştir:
Console.Write("Notunuzu giriniz: ");
int not = int.Parse(Console.ReadLine());
if (not < 0) {
Console.WriteLine("Pozitif bir sayı giriniz.");
} else if (not < 50) {
Console.WriteLine("Notunuz: 1");
} else if (not < 60) {
Console.WriteLine("Notunuz: 2");
} else if (not < 70) {
Console.WriteLine("Notunuz: 3");
} else if (not < 85) {
Console.WriteLine("Notunuz: 4");
} else if (not <= 100) {
Console.WriteLine("Notunuz: 5");
} else {
Console.WriteLine("Geçersiz bir not girdiniz.");
}Bu örnekte, kullanıcının girdiği not, 5’lik sisteme dönüşmektedir. Koşullardan biri sağlandığında, ilgili mesaj yazdırılacaktır. Eğer girilen değer, 0’dan küçük bir sayı ise kullanıcıya hata mesajı gösterilecektir. Bu durum, Else If yapısının farklı koşulları kontrol etme yeteneğini göstermektedir.
Else If yapısı ile, birden fazla koşulu daha okunaklı ve yapılandırılmış bir şekilde ele alabiliriz. Her bir koşul için farklı eylemler belirleyebilir ve programın akışını daha esnek hale getirebiliriz.
If-Else Yapısına Örnekler
Şimdi If-Else yapısının kullanıldığı birkaç örneği daha inceleyeceğiz. Bu örnekler, farklı senaryolarda ve koşullarda nasıl kullanıldığını gösterecektir.
Örnek 1: Girilen Sayının Tek Mi Çift Mi Olduğunun Belirlenmesi
Console.Write("Sayı giriniz: ");
int sayi = int.Parse(Console.ReadLine());
if (sayi % 2 == 0) {
Console.WriteLine("Sayı Çift.");
} else {
Console.WriteLine("Sayı Tek.");
}Bu programda kullanıcıdan alınan sayı, % operatörü ile 2’ye bölümünden kalanına bakılarak kontrol edilir. Eğer kalan sıfır ise, sayı çift; değilse, sayı tek olarak kabul edilir.
Örnek 2: Sayının Tam Bölünüp Bölünmediğini Kontrol Etme
Console.Write("Sayı giriniz: ");
int sayi = int.Parse(Console.ReadLine());
if (sayi % 6 == 0) {
Console.WriteLine("Sayı 6'nın katıdır.");
} else {
Console.WriteLine("Sayı 6'nın katı değildir.");
}Bu örnekte ise kullanıcıdan alınan sayının 6 ile tam bölünüp bölünmediği kontrol edilmektedir. Tam bölünme durumu sağlanıyorsa ilgili mesaj gösterilmekte, aksi takdirde diğer mesaj yazdırılmaktadır.
Örnek 3: Üç Sayının En Büyük Olanını Bulma
Console.Write("Üç sayıyı giriniz:");
int a = int.Parse(Console.ReadLine());
int b = int.Parse(Console.ReadLine());
int c = int.Parse(Console.ReadLine());
if (a >= b && a >= c) {
Console.WriteLine("En büyük sayı: " + a);
} else if (b >= a && b >= c) {
Console.WriteLine("En büyük sayı: " + b);
} else {
Console.WriteLine("En büyük sayı: " + c);
}Bu örnekte, kullanıcıdan alınan üç sayının hangisinin en büyük olduğu kontrol edilmektedir. Değişkenler arasında karşılaştırmalar yapılarak en büyük olan seçilmektedir. Program, hangi durumda hangi sayının büyük olduğunu belirleyerek uygun mesajı kullanıcıya göstermektedir.
Sonuç
This article illustrates the significant aspects of the If-Else structure in C#. We covered the basic If structure, the Else statement that follows it, and the versatility provided by the Else If structure. With various examples, we explored how to implement these structures in practical scenarios.
Understanding conditional statements is crucial for programmers. As your coding skills advance, mastering if, else, and else if will empower you to create more dynamic and interactive applications that respond to user inputs effectively. By utilizing these controls, programmers can enhance user experience and build logical, decision-making capabilities into their programs.
In conclusion, If-Else structures are vital tools in programming that allow us to introduce complexity and flexibility in our work. Using these structures correctly can lead to far better software design and practically applicable solutions.