Bitkiler, çeşitli özelliklerine göre farklı gruplara ayrılmaktadır. Bitkilerin gruplandırılmasında; organizmanın yapısı, üretim şekli, üreme organları ve yaşam döngüsü gibi özellikler dikkate alınmaktadır.
Bitkiler genel olarak Çiçekli Bitkiler ve Çiçeksiz Bitkiler olmak üzere iki ana grup altında incelenmektedir. Çiçekli bitkiler tohum aracılığıyla, çiçeksiz bitkiler ise sporlar aracılığıyla ürer.
Bitkilerin yapısı ve özelliklerine göre ayrıldığı gruplar aşağıdaki gibidir:
- Bitkilerin yapısına göre gruplandırılması:
a) Tek hücreli bitkiler
b) Çok hücreli bitkiler
2. Bitkilerin üreme şekline göre gruplandırılması:
a) Eşeyli üreyen bitkiler
b) Eşeysiz üreyen bitkiler
3. Bitkilerin üreme organlarına göre gruplandırılması:
a) Çiçekli bitkiler
b) Çiçeksiz bitkiler
4. Bitkilerin yaşam döngisine göre gruplandırılması:
a) Yılda iki kez döngü yaşayanlar
b) Yılda bir kez döngü yaşayanlar
c) Birden fazla yıl döngüsüne sahip olanlar
Not: Bitkiler, “T” sınıfındaki canlılar arasında yer alır ve dokulu (multiselüler) canlılardır.
1. Bitkilerin Yapısına Göre Gruplandırılması
- A. Tek Hücreli Bitkiler:
– Bu bitkilerin vücudu tek hücreden oluşur.
– Örnek: Mavi yeşil alg (Siyanobakteri) - B. Çok Hücreli Bitkiler:
– Bu bitkilerin vücudu birden fazla hücreden oluşur.
– Örnek: Kara yosunu, çiçekli bitkiler
2. Bitkilerin Üreme Şekline Göre Gruplandırılması
- A. Eşeyli Üreyen Bitkiler:
– Dişi ve erkeğe ait üreme hücrelerinin birleşmesiyle oluşan zigot ile yeni bir birey meydana gelir.
– Örnek: Çiçekli bitkiler - B. Eşeysiz Üreyen Bitkiler:
– Yeni birey, ana bireyi oluşturan bir üreme hücresinin fertilizasyonuna ihtiyaç duymadan oluşur.
– Örnek: Kırmızı yosun, sarı suyosunu
3. Bitkilerin Üreme Organlarına Göre Gruplandırılması
- A. Çiçekli Bitkiler:
– Üreme organı olan çiçeği oluşturabilen bitkilerdir.
– Örnek: Gül, orman sarmaşığı - B. Çiçeksiz Bitkiler:
– Üreme organı olan çiçeği oluşturamayan bitkilerdir.
– Örnek: Eğrelti otu, kara yosunu
4. Bitkilerin Yaşam Döngisine Göre Gruplandırılması
- A. Yılda İki Döngü Yaşayan Bitkiler:
– Bir yıl içerisinde iki defa tohumlanıp filizlenerek yeni nesiller meydana getirirler.
– Örnek: Mısır, karpuz - B. Yılda Bir Döngü Yaşayan Bitkiler:
– Bir yıl içerisinde tohumlanıp filizlenerek yeni nesil meydana getirirler.
– Örnek: Pamuk, fasulye - C. Birden Fazla Yıl Döngüsü Sahip Olan Bitkiler:
– Birkaç yıl boyunca büyüyerek, aralıklı olarak tohumlanıp filizlenerek yeni nesiller oluşturabilirler.
– Örnek: Çam ağaçları, ardıçlar
Not:
- – Bitkiler, yaşam döngüsüne göre birincil (primer) ve ikincil (sekonder) döngübirtakım yıllık ve çok yıllık olarak ikiye ayrılabilirler.
- – Birtakım yıllık bitkilere örnek olarak; buğday, mercimek ve nohutu gösterebiliriz.
- – Çok yıllık bitkilere ise çınar, kestane ve armut ağaçlarını örnek olarak verebiliriz.
Bitki Gruplarının Özellikleri
- 1. Çiçeksiz Bitkiler:
-
- – Tohum yerine sporla ürerler.
- – Genç evrelerinde suya ihtiyaç duyarlar.
- – Sporları rüzgar ve suyla dağılır.
- – Eğrelti otu ve su yosunları çiçeksiz bitkilere örnektir.
- 2. Çiçekli Bitkiler:
-
- – Hem çiçek hem de tohum oluştururlar.
- – Üreme organı çiçekle meydana gelir.
- – Çeşitli ortamlarda yaşayabilirler.
- – Güneş ışığına doğrudan maruz kalan yaprakları yeşil klorofil içerir.
- 3. Alglere Ait Genel Özellikler:
-
- – Tek hücreli veya çok hücrelidirler.
- – Genellikle su ortamında yaşarlar.
- – Yapılarında klorofil bulunan hijyenik organizmalardır.
- 4. Eğrelti Otuna Ait Genel Özellikler:
-
- – Çiçeksiz tohumlu bir bitkidir.
- – Üremesi sporla gerçekleşir.
- – Genellikle nemli ortamlarda yetişirler.