Bir araştırma problemi, bir akademik çalışmanın temelini oluşturan önemli bir unsurdur. Doğru bir araştırma problemi, araştırmanın amacını belirler ve çalışmanın yönünü şekillendirir. Dolayısıyla, araştırma yaparken karşılaşılan sorunları açıkça belirlemek, hem öğrenciler hem de profesyoneller için kritik bir adımdır. Bu makalede, araştırma probleminin ne olduğunu, nasıl belirleneceğini ve örneklerle birlikte nasıl formüle edileceğini ele alacağız.
Araştırma Problemi Nedir?
Araştırma problemi, araştırma sürecinin başlangıcında belirlenen ve çözülmesi gereken bir sorudur. Temelde, kaldırılması gereken bir belirsizlik veya bilgi eksikliği olarak tanımlanabilir. Araştırma problemi, araştırmanın kapsamını belirlerken aynı zamanda kullanılan yöntemlerin de belirlenmesine yardımcı olur. Bu bakımdan, net bir şekilde tanımlanan bir araştırma problemi, başarılı bir araştırmanın anahtarıdır.
Bir araştırma problemi oluşturulurken aşağıdaki unsurlar dikkate alınmalıdır:
- Problem net ve açık bir şekilde tanımlanmalı.
- Problem, belirli bir bilgi ihtiyacını karşılamalıdır.
- Problem, ulaşılabilir ve araştırılabilir olmalıdır.
- Problem, ilgili literatürde yeterli boşluk ve öneme sahip olmalıdır.
Araştırma Problemi Belirleme Süreci
Araştırma problemini belirleme süreci birkaç aşamadan oluşur. Öncelikle, araştırma alanınızı seçmeniz ve bu alandaki mevcut bilgileri incelemeniz gerekmektedir. Literatür taraması, hangi konuların yeterince incelenmediğini anlamanıza yardımcı olur. Bu aşamada yapacağınız sorgulamalar, ilginizi çeken ve araştırılmaya değer bir problem bulmanıza yardımcı olacaktır.
Sonrasında, belirlediğiniz konuyu daha spesifik bir hale getirmeye çalışmalısınız. Bu aşamada aşağıdaki adımlar yardımcı olabilir:
- İlgilendiğiniz konunun alt başlıklarını belirleyin.
- Bu alt başlıklar üzerinden bir sorun cümlesi oluşturun.
- Problem cümlenizi daha spesifik hale getirin; örneğin, belirli bir grup, yer veya durum üzerinden kısıtlayın.
Örnek Araştırma Problemi
Örnek bir araştırma problemi belirlemek, konunun daha iyi anlaşılmasına yardımcı olabilir. Örneğin, “Türkiye’de üniversite öğrencilerinin stres düzeyi ile akademik başarıları arasındaki ilişki” başlığı altında bir araştırma problemi üzerinde çalışmak isteyebilirsiniz.
Bu durumda, aşağıdaki soruları kendinize sorarak araştırma problemini daha da somutlaştırabilirsiniz:
- Stresin nedenleri nelerdir?
- Hangi ölçütlerle akademik başarıyı değerlendireceksiniz?
- Hangi üniversiteleri, bölgeleri veya grupları inceleyeceksiniz?
Araştırma Problemi Formülasyonu
Araştırma problemini formüle etmek, belirli bir format ve yapı gerektirmektedir. Problem tanımınız açık, net ve ölçülebilir olmalıdır. Genellikle, araştırma problemleri “Bu çalışma, [X] ve [Y] arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Bu anlamda, [belirli bir örnek veya durum] üzerine odaklanılacaktır” şeklinde tanımlanabilir.
Örneğin, yukarıda belirttiğimiz araştırma konusu için formülasyon şöyle olabilir:
“Bu çalışma, Türkiye’deki üniversite öğrencilerinin stres düzeyi ile akademik başarıları arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, XYZ Üniversitesi’nin 2. sınıf öğrencilerine odaklanacaktır.”
Bu formülasyon, araştırmanın neyi hedeflediği ve hangi grup üzerinde yoğunlaşacağına dair net bir çerçeve sunar. Böylece, araştırma süreci başlamadan önce yönelenecek alan belirginleşir.
Formülasyon Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Araştırma problemini formüle ederken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır:
- Problem, çalışmanın amacını, önemini ve kapsamını yansıtmalıdır.
- Akademik literatürü göz önünde bulundurarak problem güncel ve geçerli olmalıdır.
- Araştırmanın sonuçlarının uygulanabilirliğini düşünerek somut bir bağlam belirlenmelidir.
Sonuç
Araştırma problemi belirlemek, her akademik çalışmanın temel unsurudur. Doğru şekilde formüle edilmiş bir araştırma problemi, hem araştırmanın genel gidişatını hem de elde edilecek sonuçların geçerliliğini büyük ölçüde etkiler. Araştırma problemini belirlerken dikkat edilmesi gereken unsurlar, problemin netliği ve güncelliği gibi faktörlerdir. Örneklerle, araştırma probleminizin daha anlaşılır ve uygulanabilir hale gelmesini sağlayabilir, akademik çalışmalarınızda başarı elde edebilirsiniz.
İlk aşama olarak, ilginizi çeken bir konu belirlemek ve üzerine düşünmek size büyük fayda sağlayacaktır. Başarılı bir akademik çalışmalar süreci için araştırma probleminizi titizlikle belirleyin ve formüle edin.